Page 88 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

2. Użycie

140 a) Zasady ogólne

Ogólnie rzecz biorąc, rodzajnik określony stoi przed rzeczownikami pospolitymi
występującymi w określonym znaczeniu.

b) Zasady szczegółowe

Rodzajnika określonego można również użyć:
o
1 Jako zaimka przymiotnego wskazującego:
Ah ! le détour (= ce détour) est bon. (Molière)
Nous partons à l’instant. Oh ! le beau papillon !
o
2 Jako zaimka przymiotnego dzierżawczego, przede wszystkim przed nazwami
części ciała bądź ubioru lub funkcji umysłowych, gdy relacja przynależności jest
dostatecznie jasna dzięki ogólnemu sensowi zdania:
Les yeux lui sortent de la tête.
Il m’a saisi à la gorge.
Elle me prend par la manche.
Elle perd la mémoire.
o
3 Przed rzeczownikiem pełniącym funkcję dopełnienia nazywającego określoną
zbiorowość (oznaczającym wszystkich przedstawicieli danej grupy bądź gatunku):
La multitude des étoiles étonne l’imagination.
o
4 W niektórych przypadkach przed nazwami własnymi:
– Gdy są użyte w kontekście silnie nacechowanym emocjonalnie (wtedy rodzajnik
jest w liczbie mnogiej) lub w znaczeniu pogardliwym:
Les Corneille, les Racine, les Molière ont illustré la scène française.
La Brinvilliers.
Rodzajnik spotyka się również przed nazwiskami rodzin pochodzenia włoskiego
lub przed nazwiskami sławnych aktorek bądź śpiewaczek:
Le Tasse, le Corrège, la Callas.
– Gdy tym nazwom własnym towarzyszy przydawka lub dopełnienie:
Le grand Corneille. Le Racine des « Plaideurs ».
– Gdy oznaczają kilka osób noszących to samo nazwisko bądź typy, rodziny czy
narody:
Les deux Corneille. Les Cicérons sont rares.
Les Gagné. Les Belges.
– Gdy oznaczają dzieła autorstwa danej osoby:
Les Raphaëls du Vatican.
Le Simenon que je préfère est « Pedigree ».
o
5 Przed nazwami własnymi kontynentów, krajów, prowincji, gór, mórz, rzek, wysp:
L’Amérique, la France, le Manitoba, les Vosges, la Méditerranée, le Zambèze,
la Sardaigne.
Nazwy pomniejszych wysp oraz nazwy egzotycznych wysp rodzaju męskiego nie
występują z rodzajnikiem, np.: Malte, Madagascar, Bornéo.

88