Page 227 - OB
P. 227
โครงสร้างองค์การ และวัฒนธรรมองค์การ 211
ไม่มีการก าหนดทิศทางการบริหารงานทรัพยากรมนุษย์และองค์การเชิงกลยุทธ์อย่างเป็น
รูปธรรม จึงท าให้ไม่สามารถตอบสนองกลยุทธ์หรือการแสดงบทบาทในฐานะหุ้นส่วนทาง
ธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นสาเหตุส าคัญที่ท าให้บริษัทในกลุ่มบางบริษัทที่เริ่มมีการ
ตั้งหน่วยงานด้านพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ขึ้นมา
ดังนั้น ในการออกแบบโครงสร้างองค์การ ผู้บริหารหรือนักบริหารทรัพยากรมนุษย์
จะต้องให้ความส าคัญ โดยค านึงถึงเป้ าหมายขององค์การ วิสัยทัศน์ พันธกิจ หรือกลยุทธ์ของ
องค์การ ตลอดจนความสัมพันธ์ของกิจกรรมหรืองานต่างๆ ภายในองค์การ เพื่อจะสามารถช่วย
ส่งเสริมการด าเนินงานต่างๆ ขององค์การให้มีความสอดคล้องและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
2. องค์ประกอบของการออกแบบโครงสร้างองค์การ
ส าหรับการออกแบบโครงสร้างองค์การนั้น มีองค์ประกอบหลักที่ผู้บริหารจ าเป็น
จะต้องศึกษาและพิจารณา 6 ประการ ได้แก่ ลักษณะเฉพาะของงาน การจัดแบ่งหน่วยงาน สายการ
บังคับบัญชา ขอบเขตบังคับบัญชา การรวมอ านาจและการกระจายอ านาจ และการจัดระเบียบแบบ
แผนในการท างาน ซึ่งมีรายละเอียดที่น่าสนใจ ดังนี้ (Robbins & Judge, 2008, p. 230-236)
2.1 ลักษณะเฉพาะของงาน (work specialization) โดยมองว่างานจะออกมา
อย่างมีประสิทธิภาพได้ เมื่อพนักงานได้ท างานที่เขามีความช านาญเฉพาะด้าน การจัดตั้งกลุ่ม
ท างานเฉพาะด้าน หรือแบ่งงานกันท า ซึ่งหลักส าคัญของการท างานเฉพาะด้านจะเป็นการ
น าเอางานทั้งหมดมาแบ่งเป็นขั้นๆ ซึ่งในแต่ละขั้นตอนจะถูกท าให้เสร็จโดยบุคคลที่ได้แบ่งไว้
ตามงานเฉพาะด้านนั้นๆ โดยมองว่าทักษะในการท างานของพนักงานจะเพิ่มสูงขึ้นจากการที่
พนักงานได้ท างานซ ้าๆ แบบเดิม และน าไปสู่ประสิทธิภาพให้การผลิตที่สูงขึ้น แต่ต่อมากลับ
พบว่าการให้พนักงานท างานเฉพาะด้านนั้น ส่งผลให้พนักงานเกิดความเบื่อหน่ายในงาน ความ
เหนื่อยล้า ความเครียด ผลผลิตและคุณภาพของงานลดลง การขาดงานมีมากขึ้น และมีการ
ลาออกสูง
2.2 การจัดแบ่งหน่วยงาน (departmentalization) เป็นการรวมกลุ่มงานที่เหมือนกัน
เข้าด้วยกัน เพื่อให้เกิดการประสานงานกันของหน่วยงานต่างๆ ภายในองค์การได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ ซึ่งผู้เขียนได้เขียนแผนภาพตัวอย่างโครงสร้างการจัดแบ่งหน่วยงานในรูปแบบ
ต่างๆ ประกอบการอธิบาย ดังแสดงในภาพที่ 10.1-10.5 โดยมีรายละเอียดที่น่าสนใจ ดังนี้
