Page 232 - OB
P. 232
216 บทที่ 10
2.5 การรวมอ านาจและการกระจายอ านาจ (centralization and decentralization)
ในองค์การที่มีการรวมอ านาจนั้น ผู้บริหารระดับสูงจะท าหน้าที่ตัดสินใจทั้งหมดทุกอย่าง โดย
ผู้บริหารระดับต้นเพียงแค่น าการตัดสินใจของผู้บริหารระดับสูงไปปฏิบัติตามเท่านั้น ในทาง
ตรงกันข้าม คือ การกระจายอ านาจ เป็นการมอบอ านาจการตัดสินใจจากด้านล่างขึ้นบน ซึ่งมอง
ว่าผู้บริหารระดับต้นเป็นผู้ที่ใกล้ชิดกับลูกค้า และเป็นผู้ปฏิบัติงานโดยตรง จึงถือว่ามีความ
เข้าใจในรายละเอียดและรับรู้ถึงปัญหาในการปฏิบัติงานได้ดีกว่าผู้บริหารระดับสูง ท าให้
สามารถตัดสินใจได้อย่างรวดเร็วขึ้น
2.6 การจัดระเบียบหรือแบบแผนในการท างาน (formalization) โดยจะกล่าวถึง
กฎระเบียบและขั้นตอนการท างานในองค์การที่เป็นมาตรฐาน มีรูปแบบที่เป็นทางการ ซึ่งถ้าใน
องค์การมีการจัดระเบียบแบบแผนในการท างานไว้สูง ก็จะท าให้พนักงานไม่ต้องเสียเวลาใน
การพินิจพิจารณามากนักว่าจะท าอะไร ท าเมื่อไหร่ และท าอย่างไร พนักงานสามารถที่จะท า
เหมือนเดิมตามที่เคยปฏิบัติ ท าให้ผลลัพธ์ออกมาสอดคล้องเป็นรูปแบบเดียวกันซึ่งอาจเหมาะ
กับงานที่ต้องมาท าในองค์การ หรืองานที่มีรูปแบบการผลิตที่จะต้องออกมาแบบแน่นอน
ตรงกันข้าม หากในองค์การมีการจัดระเบียบแบบแผนในการท างานไว้ต ่า หรือไม่มีการก าหนด
ไว้จะท าให้พนักงานมีอิสระในการคิดหาแนวทางการท างานของตัวเอง สามารถเปลี่ยนแปลง
พฤติกรรมในการท างานได้มากขึ้น ซึ่งพนักงานอาจจะคิดหาทางเลือก หรือวิธีการในการ
ท างานอื่นๆ ที่เหมาะสมกับงานได้มากกว่า
ดังนั้น ในการออกแบบโครงสร้างองค์การ ผู้บริหารหรือนักบริหารทรัพยากรมนุษย์
จ าเป็นจะต้องพิจารณาองค์ประกอบส าคัญในการออกแบบโครงสร้างองค์การทั้ง 6 ประการ
ได้แก่ ลักษณะเฉพาะของงาน การจัดแบ่งหน่วยงาน สายการบังคับบัญชา ขอบเขตบังคับบัญชา
การรวมอ านาจและการกระจายอ านาจ และการจัดระเบียบแบบแผนในการท างาน เพื่อให้
โครงสร้างองค์การสามารถเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของงานต่างๆ ภายในองค์การให้บุคคลภายใน
องค์การสามารถท างานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพและบรรลุเป้าหมายขององค์การ
3. รูปแบบโครงสร้างองค์การ
ส าหรับรูปแบบของโครงสร้างองค์การโดยทั่วไปนั้น จะแบ่งได้เป็น 3 รูปแบบ
ได้แก่ โครงสร้างองค์การแบบระบบราชการ โครงสร้างองค์การแบบสายงานหลักและสายงาน
ที่ปรึกษา และโครงสร้างองค์การแบบเมตริกซ์ โดยมีรายละเอียดที่น่าสนใจ ดังนี้
