Page 155 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

Magniy (yunon. Magpesia - Kichik Osiyodagi qadimiy shahar) о‘simliklardagi

xlorofill va ba’zi organik moddalar tarkibiga kiradigan element Magniy

yetishmasa, о‘simlik barglari sarg‘ayadi, qizaradi yoki binafsha rangga о‘tadi,

rivojlanish davrlari chо‘ziladi va mevalari kо‘pincha pishmay qoladi.

Marganets (nem. Mapgap, Mapgap(yerz)) — nafas olish, fotosintez, uglevod

almashinuvi, vitaminlar hosil bо‘lish jarayonlari mikroelementi.

Makroelemsntlar (makro yeleteptut —boshlang‘ich modda) -о‘simliklar va

tuproqlar tarkibida (quruq modda hisobida) yuzdan bir foizdan tortib, bir necha

о‘n foizgacha uchraydigan elementlar (N, R, K, Sa, Mg va boshqalar).

Melioratsiya - (lot. teliortio - yaxshilash) - botqoqlarni quritish, kо‘chma

qumlarni mustahkamlash, shо‘r yerlarni yuvish, sug‘orish va boshqa usullar bilan

qishloq xо‘jaligida foydalaniladigan yerlarni tubdan yaxshilash.

Metabolizm (yunon. tetabo1ye — о‘zgarish) - tirik hujayralarda kechadigan

kimyoviy jarayonlar majmui.

Metiloranj (yunon. tethu1ye — SN 3 radikali va frans. orange apelsin) — bо‘yoq

modda, kimyoviy reaksiyalarda indikator sifatida ishlatiladi.

Mikroelementlar - (mikro+element) - organizmlarda kam miqdorda (% ning

mingdan bir qismi va undan kam) uchraydigan, lekin hayot faoliyati uchun juda

zarur kimyoviy elementlar (Si, Mp, Zp, V, Mo, So, J va boshqalar).
Mineral о‘g‘itlar — о‘simliklar uchun zarur bо‘lgan oziq elementlarini tutgan,

aksariyat hollarda tuz kо‘rinishidagi noorganik moddalar.
Mis — о‘simliklardagi muhim fermentlar (masalan, azot almashinuvi fermenti -

nitratreduktaza) tarkibiga kiradigan mikroelement; Mis tanqisligi
о‘simliklarda qator fiziologik nuqsonlarni keltirib chiqaradi.

Mis kuporosi - SiSO 4 5N 2O.

Molibden — (yunon. to1ubdos- qо‘rg‘oshin) — о‘simliklar tarkibidagi oqsil va

vitaminlar miqdorini oshiradigan. tugunak bakteriyalar faoliyatini

kuchaytiradigan mikroelement. О‘simliklardagi uglevodlar va fosforli

155