Page 18 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

Tottingeym va Shayv oziq aralashmalariga xosdir. Odatda suvli muhitda past

konsentratsiyali, qumli muhitda esa yuqori konsentratsiyali oziq aralashmalar

qо‘llaniladi. Bir xil konsentratsiyali oziq aralashmalardan о‘simliklar suvli

muhitda qumli muhitdagiga nisbatan kо‘proq oziq elementlarni о‘zlashtiradi (2-

jadval).

2-jadval

Bodring tomonidan qumli va suvli muhit tajribalarida oziq elementlarning
о‘zlashtirilishi (Z.I.Jurbitskiy, 1968).
Oziq aralashma О‘simlik tomonidan о‘zlashtirilgan oziq
Muhit konsentratsiyasi, elementlar, mg
mmol/l N R2O5 K2O

Qumli 3,0 6,9 1,7 4,1
Suvli 3,4 84,0 25,1 61,2
Qumli 7,7 22,4 5,4 12,6
Suvli 6,9 114,2 31,1 115,1
Qumli 15,3 59,7 15,5 43,5
Suvli 14,9 117,1 31,6 126,3

5. Oziq aralashmalar tarkibidagi oziq elementlarning nisbati

о‘simliklarning о‘sishi va rivojlanishiga sezilarli ta’sir kо‘rsatadi. Har bir ekin

turi rivojlanishning turli davrlarida turli nisbatdagi oziq elementlarni talab qiladi.

Shuning uchun ham о‘simliklar rivojlanishining turli davrlarida elementlar

nisbatini tabaqalashtirib berish lozim. О‘simlik organizmining me’yorida faoliyat

kо‘rsatishi uchun oziq aralashmasida bir va ikki valentli kationlar muvozanatga

keltirilgan bо‘lishi kerak.

Faqat bitta oziq elementini tutgan tuz eritmasida о‘simliklar juda sekin

rivojlanadi. Ionlar alohida olinganda о‘simlikka nobud qilarli darajada ta’sir qiladi,

tuzlar aralashmasida esa ularning zararli ta’siri qirqiladi. Bu hodisa ionlar

antagonizmi deb yuritiladi. Aralashmalarda kalsiy asosiy antagonist hisoblanadi.

Oziq aralashmada kalsiy konsentratsiyasi yetarli bо‘lsa, о‘simliklar eritmaning

nordon muhitiga chidamli bо‘ladi.

18