Page 27 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

Oziq aralashmalar. Eritmalar tayyorlash uchun kimyoviy toza tuzlar,

distillangan yoki bidistillangan suv kerak bо‘ladi. Oziq elementlar fiziologik

reaksiyasi bо‘yicha о‘simliklar uchun zararsiz shakllarda tanlanadi. Birinchi

navbatda oziq aralashma muhitining barqarorligi va yо‘ldosh elementlar tarkibiga

jiddiy e’tibor qaratilishi lozim. Odatda oziq aralashmalar о‘simliklar talab

qiladigan konsentratsiyadan 100-200 marta yuqori konsentratsiyada tayyorlanadi.

Qо‘llash oldidan shu boshlang‘ich eritmadan ma’lum miqdorda olib, tegishli

miqdordagi suv bilan suyultiriladi. Boshlang‘ich eritmalar tо‘q tusli shishadan

tayyorlangan maxsus idishlarda, qorong‘i joyda saqlanadi.

Nihollarni ekishga tayyorlash. Urug‘larni tayyorlash va ularni termostatda

undirib olish tuproqli muhit tajribalaridagi kabi amalga oshiriladi. Suvli muhit

tajribalarida ildizi 5-7 sm ni tashkil etgan о‘simliklar idishlarga olib о‘tqaziladi.

Buning uchun birinchi bosqichda ungan va ildizi 1-1,5 sm uzunlikdagi urug‘lar

suvli kristallizatorga doka yoki tо‘rsimon material tortib tayyorlangan moslamaga

о‘tqaziladi. Oradan 8-12 kun о‘tgach (bu davrda suv har kuni almashtirib turiladi),

nihollarni idishlardagi oziq aralashmalarga olib о‘tqazish mumkin bо‘ladi.

Tajribani о‘tkazish texnikasi. О‘simliklarni kо‘chirib о‘tqazishdan bir kun

oldin idishlarga g‘iloflar kiydiriladi va ular hajmining 50-75% iga qadar

distillangan suv quyiladi. Sо‘ngra о‘lchov silindri yoki pipetkalar yordamida
tajriba ish daftarida kо‘rsatilgan boshlang‘ich eritmalar birin-ketin quyiladi va

belgilangan chizig‘igacha distillangan suv qо‘shiladi. Lekin bunda idishlardagi
eritmalar sathi idish balandligidan 1-1,5 sm past bо‘lishi lozimligini unutmaslik

kerak.
Idishlarga kо‘chirib о‘tqaziladigan nihollar о‘zlarining barg va ildiz soni,

shuningdek, poya va ildiz uzunligi bilan bir-biriga juda yaqin bо‘lishi shart. Tanlab

olingan о‘simliklardan ikkitasi paxta bilan о‘raladi va teshikcha orqali oziq

aralashmaga tushiriladi (ildizning kamida yarmi eritmaga botib turishi lozim).

Oradan 10-15 kun о‘tgach, yaganalash tadbiri amalga oshiriladi va har bir

teshikchada bittadan о‘simlik qoldiriladi. Tajriba davomida poya atrofiga о‘ralgan

27