Page 39 - Raimbayeva G., Mirhayarova G. O'zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasi. elektron darslik

Neogen va Bo’r davri
yotqiziqlari

Toshkent viloyati Qibray tumani May
Тошкент вилояти Қибрай тумани
qishlogi’tuproqlari
Май қишлоғи тупроқлари

5.7-10 rasmlar. Neogen yotqiziqlarida shakllangan qizg‘ish tusli tuproqlar.

6-mavzu. SUG‘ORILADIGAN TUPROQLAR
Sug‘oriladigan tipik bo‘z tuproqlarning mexanik tarkibi o‘rta va og‘ir
qumoqdan iborat. Mayda qum (0,1-0,05mm) miqdori 5,7-16,1% gacha yetadi.
Loyqa miqdori esa (0,001mm dan kichik)12,7-17,8 gacha bo‘lishi mumkin.
Fizik loy miqdori kesmaning yuqori haydalma qatlamlarida 43,3%, haydalma
qatlam ostida 46,5% bo‘ladi. Mexanik tarkib tuproq kesmasining quyi

qatlamlari bo‘yicha asta-sekin oshib borishi, o‘rta qumoqdan og‘ir qumoqqa
o‘tib borishi kuzatildi. Eroziyaga uchramagan tuproqning solishtirma og‘irligi
3
2,66-2,68 g/sm gacha bo‘lib, eng kam solishtirma og‘irlik tuproqning gumusli
qatlamida uchraydi.
6.1-jadval
Sug‘oriladigan tipik bo‘z tuproqlarning morfologik belgilari.
Raimbaeva.G.Sh.ma’lumoti-1997y.
Kesma Eroziya Relyefi Qiya Gumusli Haydalma Mexanik Karbonatlar
raqami darajasi -ligi qatlam qatlam tusi tarkibi ning yuqori
qalinligi, sm chegarasi,
(A+B1+B2) sm
Eroziyaga Suv Kul O‘rta
0
K12 uchramagan ayirg‘ich 0 78 rang qumoq 30

39