Page 299 - QODIROVA D. ТУПРОҚ ФИЗИКАСИ elektron darslik
P. 299
keltirilgan fikrlar polikristall birikmalar uchun o‘rinlidir. Ular qatoriga esa
tuproqda uchraydigan deyarli barcha minerallarni dadillik bilan kiritish
mumkin. Odatda, minerallar magnit xossasiga ko‘ra uch guruh:
ferromagnit, otqindi va qoldiq guruhga bo‘linadi. Ularning magnit
xossalari strukturaning kelib chiqishi, topilgan eri (koni), evolyusiyasi va
b. larga juda bog‘liqdir.
Aytib o‘tilgan uch guruh minerallarning magnit tavsiflarining kattaligi
qancha bo‘lishi mumkinligini tasavvur qilish uchun illyustrativ
(ko‘rgazmali) misollar keltiramiz. 73-rasmda turli konlardan olingan
magnetitlarning gisterezis egriliklari va magnitlanish egriliklari
keltirilgan. Adabiyotlarda magnetitlarning tarkibida qanday mahalliy
minerallar bo‘lishiga qarab bir xil namunadagi minerallarning J1 va He
magnit xarakteristikalarini toza magnetit (aniq ko‘rinadigan magnit
anizotropiyasiga ega bo‘lgan kub sistemasidagi kristallar)ning
xarakteristikalariga qaraganda qanchalik o‘zgarib ketishi mumkinligi
haqida ma’lumotlar ham bor.
73-rasm. Turli magnetitlarning gisterezis va magnitlanish egri
chiziqlari
Quyida namunadagi magnetitning foizi va boshlang‘ich magnitlanish
(Jn), qoldiq magnitlanish (Jr), koersitiv kuch (Hk), to‘yinganlik qiymatlari
(Hn) ko‘rsatilgan:
294
