Page 55 - QODIROVA D. ТУПРОҚ ФИЗИКАСИ elektron darslik

3
d – tuproqning solishtirma og‘irligi, g/sm ;
3
dv – tuproqning hajm og‘irligi, g/sm ;
100 – foizga aylantirish koeffitsienti.
2. Agregat g‘ovakligi, buni quyidagi formula bo‘yicha topiladi:

 A 
Ragr= 1     100 %
 v d 
bu erda,
Ragr – agregat g‘ovakligi, % hisobida;
A – absolyut quruq holdagi agregat og‘irligi, gramm hisobida;
3
v – agregatning hajm og‘irligii, g/sm ;
3
d – tuproqning solishtirma og‘irligi, g/sm .
Formuladagi v – agregatning hajm og‘irligi, agregatni suyuqlikda
cho‘ktirish yordamida topiladi.

3. Agregatlar yig‘indisining g‘ovakligi (R agr) quyidagi formula
yordamida topiladi:

R agr= ( a 100 ) b %

100 a
bu erda,
a – agregat g‘ovakligi;
v – tuproqning umumiy g‘ovakligi.
4. Agregatlar orasidagi g‘ovaklik (Ragr or) quyidagi formula

yordamida hisoblanadi:
Ragror= Rum -Ragr%

5. Zich bog‘langan suvlar (Rmg) bilan band bo‘lgan g‘ovaklik
quyidagicha hisoblanadi:
Rmg=(mg  d  1,50)

bu erda,
mg – tuproqning maksimal gigroskopik namligi atmosferada nisbiy

namlik 94-96% bo‘lganda tuproq zarrachalari tomonidan yutilgan
(adsorbsiya qilingan) eng ko‘p miqdordagi suv bug‘lariga aytiladi va u
tuproq massasiga nisbatan foiz hisobida beriladi; d - tuproqning hajm
3
og‘irligi, g/sm ; 1,50 – maksimal gigroskopik suvning zichligi.
6. Bo‘sh bog‘langan suvlar bilan band bo‘lgan g‘ovaklik esa
quyidagi formula asosida hisoblanadi:

R66s = (0,5mg  d : 1,25)%
bu erda,
1,25 – parda suvning zichligi.

52