Page 47 - Қодирова_электрон монография 2024
P. 47

  ушбу тупроқларда гумусли қатлам яхши ифодаланган бўлиб,

            рангининг тўқлиги билан яққол ажралиб туради. Мазкур А қатламда
            гумуснинг миқдори сезиларли ўзгариб туради.
                     ўтувчи  В  қатламда  В2  га  нисбатан  жигарранг  ва  тўқ

            жигарранг,  тўқ  қўнғир  ранг  кучлироқ  акс  этади.  Тупроқ  профили
            бўйича  юқоридан  пастга  қараб  чириндининг  камайиши,  аксинча
            карбонатларнинг кўпайиши ҳисобига тупроқ ранги очлашади.

                     профилнинг ўрта қисмида майда чанг ва ил заррачаларини
            ошиши  туфайли  лойланиш  кузатилади,  бу  эса  ушбу  қатламни
            зичлашишига олиб келади.
                   Тоғ        жигарранг           типик        тупроқларнинг             морфологик

            хусусиятларини  таҳлил  қилиш  шуни  кўрсатдики,  улар  жигарранг
            карбонатли тупроқларга нисбатан генетик қатламларнинг жуда аниқ

            ифодаланганлиги, барча морфологик белгиларнинг аниқ ва равшан
            табақаланиши,  қалин  гумусли  қатламнинг  мавжудлиги  билан
            фарқланади.







































                                            а)                                                                б)
                    5-расм. Тоғ жигарранг карбонатли (а) ва типик (б) тупроқлар
                                      профилининг умумий кўришини

                    Шундай  қилиб,  ўрганилган  тоғ  тупроқлари  типи  ва

            типчаларининг  морфологик  кўрсаткичлари  эрозияланиш  даражаси
                                                          45
   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52