Page 25 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

Ayrim hollarda tajriba maqsadidan kelib chiqqan holda,

shuningdek, gerbitsedlar bilan bog‘liq tajribalarda yon himoya
maydonining kengligi 2- 3 metr va undan ortiq bo‘lishi mumkin.

Seleksiya va urug‘chilik bilan bog‘liq dala tajribalarida yangi nav va

duragaylar bir xil agrotexnik sharoitda qiyosiy o‘rganilganda
delyankalaming birbiriga ta‘siri deyarli kuzatilmaydi va bunday hollarda

delyankalar orasida katta olchamdagi himoya maydoni bo‘lishiga ehtiyoj
sezilmaydi. Bunday tajribalarda nav va duragaylarni bir- biridan oson

ajratish uchun delyankalar orasida 20-40 sm ochiq himoya maydoni
bo‘lishi etarli hisoblanadi.

Tajriba dalasida tajriba delyankalarini to‘rt tomondan o‘rab

turadigan maydon himoya maydon deb ataladi. Odatda himoya
maydonlari 5 metrdan kam bo‘lmagan uzunlikda bo‘ladi. Tajriba dalasi

katta yo‘l trassasi bo‘yida joylashsa yoki dala chegarasida ko‘p yillik

daraxtlar o‘sayotgan bo‘lsa himoya maydon uzunligi ko‘proq, ya’ni 7-10
metrdan iborat bo‘ladi.

Himoya maydonini ajratishda eng avvalo qator oralariga ishlov
beradigan traktorning ish kengligi, dala chetidagi daraxtlaming soya

solishi, yo‘l chetidan keladigan chang va boshqa zararli ta’sirlar,
dalaning yuqori kismidagi sug‘orish va pastki kismidagi tashlama

o‘qariqlar uchun ajratiladigan maydonlar hisobga olinadi. Dala

tajribalarida chegaraviy himoya maydonlarini joylashtirish tartibi 1-
rasmda keltirilgan.

a

A

a
1-rasm. Tajriba maydoning umumiy tuzilishi

a-himoya maydoni

A-asosiy maydon
25