Page 58 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

8. Tajriba dalasida variantlarni tartibsiz joylashtirish usuli qanday

nomlanadi?
9. Dala tajribasida qaytariqlar asosan necha xil usulda

joylashtiriladi?
10. Eskitdan sug‘oriladigan maydonlarda qaytariqlar qanday

joylashtiriladi?
11. Himoya yo‘lakchalari necha metr kenglikda bo‘ladi?

LABORATORIYA TAJRIBALARI.

Ilmiy tadqiqot ishlari olib borishda laboratoriya eksperimentlari
alohida, muhim ahamiyatga ega. Laboratoriya sharoitda olib boriladigan

ilmiy tadqiqot ishlari - laboratoriya eksperimentlari deb ataladi.

Laboratoriya eksperimentlari odatda maxsus jihozlardan
laboratoriya xonalarida, xona haroratida olib boriladi.

Laboratoriya eksperimentlari ilmiy tadqiqot ishlarida eng aniq,

ishonarli tajriba natijalari olishda katta ahamiyatga ega. Akademik
N.I.Vavilovning ta’kidlashicha “Fan hech kimga ishonmaydi, u aniq

dalillarga tayanadi”. Aniq dalilalrni eksperiment natijalariga tayanib

keltirishimiz mumkin. Shu tufayli ilmiy tadqiqotlarda har bir ish maxsus
qabul qilingan metodika asosida olib borilishi qa’tiy nazorat qilinishi

lozim.
Odatda lobaratoriya eksperimentlarida dala sharoitida ko‘z bilan

ko‘rib aniqlash mumkin bo‘lmagan tadqiqotlar olib boriladi. Masalan

o‘simlik va tuproqning kimyoviy tarkibi, ichki tuzilishi, urug‘ va tola
sifat ko‘rsatkichlari bunga misol bo‘la oladi. Qishloq xo‘jalik ekinlar

hosildorligini oshirish, tuproq unumdorligini saqlash va oshirish,

mahsulot sifatini yaxshilashda laboratoriya eksperimentlariga asoslanib
ish yuritish g‘oyat muhim. Eksperimentlarni to‘g‘ri va sifatli amalga

oshirish har bir agrotexnik tadbirlarni ilmiy asosda o‘tkazish, ekologik

muvozanatni saqlash, mineral o‘g‘itlar samaradorligini oshirish,
hosildorligini dasturlash imkonini beradi.

Laboratoriya eksperimentlarini tashkil etish. Laboratoriya

eksperimentlarini tashkil etish va to‘g‘ri bajarilishi uchun ma’lum bir

58