Page 65 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма
P. 65
– doirachalar og‘irligi;
– doirachalar yuzasi;
K– doirachalar soni;
–doirachaning og‘irligi.
Bargning uzunligi va enini o‘lchab, ularni ko‘paytmalarini qabul
qilingan koeffitsentga ko‘paytirib hisoblanadi.
Makkajo‘xori, oqjo‘xori singari o‘simliklarning barg sathini
aniqlashda barglarni o‘lchash yo‘li bilan o‘tkazish qulay hisoblanadi.
Bunda o‘simlikdagi har bir barg uzunligi va ko‘ndalangi o‘lchanadi va
ekinlarni barglari formulaga ko‘ra farq qilinadigan tuzatkich
koeffitsentidan foydalanib barg sathi hisoblanadi.
F.Kuznetsov tomonidan barg sathini aniqlashning eng oddiy
quydagi formulasi taklif etiladi.
S=2/3 a v
Bu yerda: S – barg sathi;
a-bargning eni;
v-bargning uzunligi
Bu usulning qulayligi unda barglarni uzishning xojati yo‘q.
Bevosita dalada barglarga shikast yetkazmasdan olib borish mumkin.
Barglarni tasvirga olib barg sathini aniqlash
Toza oq qog‘oz olinadi, katakchali bo‘lsa yanada yaxshi. Qog‘ozni
2
yuzasi 100 sm xisobda qiriqib olinadi va torozda tortiladi. So‘ngra
o‘simlikdan barglar qirqib olinib oq qog‘ozga qo‘yiladi. Va
ehtiyotkorlik bilan uni tasviri chizib olinadi. So‘ngra barg konturi
bo‘yicha qirqib olinadi va tortiladi. Yuzasi ma’lum bo‘lgan (S=100 sm )
2
qog‘ozning vazni (R) bilgan holda va yuzasi ma’lum bo‘lmagan
yuzaning massasi ma’lum bo‘lganda (R1) yuza (S1) quydagi formula
yordamida xisoblanadi:
=
65
