Page 91 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

3) tadqiqotni qo‘yilishi va olib borilishidagi xatolik. Agar

delyankaning 25% hisobli maydonning 50% dan ortiqrogi zararlangan
bo‘lsa, bunday delyankalar sifatsiz hisoblanadi.

Variantlar kam zararlangan holatlarda hosildorlik quyidagi formula

yordamida aniqlanadi.
S = (P - H) P

Bu yerda :

S-delyankaning haqiqiy hisobli maydoni, m
P-delyankadagi nazariy o‘simlik soni, dona

H-etilmagan o‘simlik soni, dona

2
P- bitta o‘simlikning oziqlanish maydoni, m
Odatda kuzgi bug‘doyda don hosildorligining uchyoti har bir

2
delyankaning uchta joyida 1 m maydonidan olingan don hosiliga
nisbatan aniqlanadi. Masalan, delyankadan olingan don hosili
na‘munalar bo‘yicha: 1-na‘muna 600 g, 2-na’muna 590 g, 3-na’munada

610 g tashkil etdi.

O‘rtacha hosildorlik 600 g tashkil qiladi. Bir gektar maydondagi
don hosilini aniqlash uchun quyidagi proporsiya tenglamasidan

foydalanamiz.
2
1 m - 600 g
x =600 x 10000=6000000g =60 s/ga

m - x g
2
2
Delyankalar maydoni katta bo‘lmaganda (100 m kam) don
hosildorligini bevosita hisobga olish usulida aniqlanadi. Bunda hosil

o‘roqlar yordamida o‘rib olinadi va har bir variantlar bo‘yicha
bog‘lamlarga ajratib bog‘lanadi. Bog‘lamlar maxsus joylavrda quritilib,

so‘ngra yanchiladi. Don hosildorligini aniqlashda donning dastlabki va
oxirgi namligi, donning tozaligi singari ko‘rsatkichlarga alohida e’tibor

beriladi. Don hosildorligi quyidagi formulada aniqlanadi.

B2- mahsulot keltirilishi lozim bolgan namlik, %
S - donning ifloslanish darajasi, %

91