Page 30 - บทความรู้สุขภาพจิต ปี2558

เศรา...แลวไง สถานการณของกลุมชาติพันธุที่ผานมา

ศิริจันทร สุขใจ นายชูพงษ สังขผลิพันธ

ปจจุบันนี้ตองยอมรับวา “โรคซึมเศรา” เปนปญหาดานสาธารณสุขที่สําคัญและไดรับความ การพัฒนาประเทศในรอบ 20 ปที่ผานมา ปรากฏวาสวนใหญไดเนนหนักการขยายฐานและ
สนใจจากคนในสังคมกันมาก แตจะมีสักกี่คนที่เขาใจและรูเรื่องโรคซึมเศราไดอยางถูกตอง หลายคนไมกลาที่จะ อัตราการเจริญเติบโตทางดานเศรษฐกิจ ซึ่งไดสงผลกระทบทางดานสังคม การเมือง และการ
ไปตรวจที่โรงพยาบาลจิตเวชกลัวถูกมองวาเปน “บา” แตกลับไมกลัววาถามีอาการซึมเศรามาก ๆ อาจจะทํา ปกครองหลายดาน และจะเห็นไดวาผลของการพัฒนาเศรษฐกิจนั้นยังไมไดกระจายไปสูคนสวนใหญเทาที่ควร

รายตัวเองหรือฆาตัวตายได กอใหเกิดปญหาตามมาดังนี้
โรคซึมเศรา ไมใชโรคจิต สามารถรักษาหายได สาเหตุการเกิดโรคไมทราบแนชัดวาเกิดจาก 1. สภาพโครงสรางสังคม ยังมิไดรับการพัฒนาใหสอดคลองกับการเปลี่ยนแปลงทางดานเศรษฐกิจ

อะไร แตมีปจจัยที่เกี่ยวของคือ เปนโรคที่มีความผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมองบริเวณสวนที่เกี่ยวของ กลาวคือการเปลี่ยนแปลงโครงสรางของระบบเศรษฐกิจ ทําใหฐานอุตสาหกรรมขยายตัวขึ้นอยางรวดเร็วในเขต
กับการควบคุมและการแสดงออกของอารมณ พันธุกรรมเปนปจจัยหนึ่งทําใหเกิดโรคซึมเศรา หรือเหตุการณ เมือง โดยเฉพาะในกรุงเทพมหานคร ขณะเดียวกันระบบการผลิตของภาคเกษตรในชนบทก็ไดเปลี่ยนแปลงไป
ที่กอความเครียดในชีวิต จากการผลิตเพียงพออยูพอกินมาเปนการผลิตเพื่อการคาและรายได เปนผลใหเกิดกลุมบุคคลอาชีพใหมหลาย

อาการสําคัญ ประเภทขึ้น ทําใหความสัมพันธระหวางคนในสังคมเปลี่ยนแปลงไป และเกิดความไมสมดุล เกิดปญหาความ
เหลื่อมล้ําเหลานี้ได
1. มีอารมณเศรา อารมณเศรามีเกือบตลอดวันและเปนทุกวัน บางวันอาจเปนมากบางวันอาจเปนนอย
2. ระบบการเมือง การปกครอง ถึงแมจะมีวิวัฒนาการมาตั้งแตป 2475 เปนตนมาก็ตาม ระบบ
2. ความสนใจหรือความเพลิดเพลินในกิจกรรมตางๆที่เคยทํา แทบทั้งหมดลดลงอยางมาก ราชการที่เปนอยูก็ยังไมไดพัฒนาจากแนวความคิดที่วาขาราชการเปนผูปกครองประชาชนแทนที่จะเปนผู

3. เบื่ออาหารจนน้ําหนักลดลงหรือบวงรายอาจมีความอยากอาหารเพิ่มขึ้น บริการประชาชนตามลักษณะของระบบการพัฒนาบริหารใหม และมิไดสงเสริมใหประชาชนหรือองคกรชุมชน

4. นอนไมหลับ หรือหลับมากแทบทุกวัน สวนใหญจะนอนไมหลับ กระสับกระสาย หลับดึกแตจะตื่นเชา เขามามีบทบาทในการพัฒนาหรือมีสวนรวมในการปฏิบัติงานหรือติดตามผลงานของขาราชการเทาที่ควร

1-2 ชั่งโมงกอนเวลาปกติที่เคยตื่นและไมสดชื่น 3. การเพิ่มขึ้นอยางรวดเร็วของจํานวนประชากรไมไดสัดสวนกับทรัพยากรเศรษฐกิจที่มีอยูหรือไม

5. ทําอะไรชา พูดชา เคลื่อนไหวชา สัมพันธกับโอกาสการมีงานทําไดกอใหเกิดปญหาสังคมตามมาอีกหลายดาน ตลอดทั้งการอพยพยายถิ่น ความ
แออัดและการขาดแคลนที่อยูอาศัยในเมือง ยิ่งทําใหเกิดสภาพแวดลอมทางสังคมที่มีผลกระทบตอสุขภาพกาย
6. ออนเพลียหรือไรเรี่ยวแรงทั้งวันและแทบทุกวัน และสุขภาพจิตของประชาชนในเมืองโดยทั่วไป เกิดปญหาการใชแรงงานเด็กและสตรี และเกิดผลกระทบตอ

7. รูสึกตนเองไรคาหรือรูสึกผิดมากเกินควร สถาบันครอบครัวและสงผลสะทอนถึงสังคมโดยสวนรวมในที่สุด

8. สมาธิหรือความคิดอานชาลดลง 4. ความเสื่อมโทรมของวัฒนธรรม ทําใหเกิดปญหาในสังคมเพราะการพัฒนาที่ผานมาไดทําใหการ

9. คิดอยากตายไมอยากมีชีวิตอยู บางรายรุนแรงอาจมีอาการประสาทหลอน หูแวว สื่อสารคมนาคม กาวหนาขึ้นอยางรวดเร็ว มีผลทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงคานิยมที่ขัดกับวัฒนธรรมไทยดั้งเดิม
หลายอยางโดยไดรับอิทธิภาพคานิยมทางวัตถุเกิดความตองการในสิ่งฟุมเฟอยมากขึ้น จึงทําใหสังคมโดยทั่วไป
ลองสังเกตอาการตัวเอง ถาคิดวาตัวเองเริ่มมีความเครียดหรือไมสบายใจ หรือเริ่มมีอาการ ขาดการประหยัดมัธยัสถ
ที่กลาวมา เพื่อใหแนใจวาปวยหรือไม สามารถไปรับการตรวจประเมินโรคซึมเศราไดที่ โรงพยาบาลใกลบาน
ซึ่ง “โรคซึมเศรา สามารถรักษาใหหายได” ดวยการรับประทานยาตานเศรา และถามีอาการซึมเศราในระดับ ปจจุบัน ประเพณีปฏิบัติของแตละกลุมชาติพันธุเปลี่ยนแปลงไปมากไมวาจะเปนคนเมือง,
นอยๆไมตองรับประทานยา แคออกกําลังกายทุกวัน วันละ 30 – 45 นาที สามารถลดอาการเศราได คนพื้นราบหรือแมแตคนชนเผาเองเนื่องจากวิถีชีวิตเปลี่ยนไปจากการรุกคืบเขามาของประเทศ ตะวันตก ซึ่งคน
ชนเผาไดรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงนี้อยางมาก เนื่องจากการเขามาของเทคโนโลยีตาง ๆ
เครื่องใชไฟฟา การคมนาคมที่สะดวกรวดเร็วขึ้น ทําใหความทันสมัยตาง ๆ เหลานั้นเขาไปในชุมชนคนชนเผา

อยางรวดเร็ว

ขอมูลจากหนังสือ โรคซึมเศรา โดยนายแพทย ธรณินทร กองสุข

บทความความรู้สุขภาพจิต 23

จาก การประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพนักสื่อสารสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต ปี 2558