Page 34 - IDM
P. 34
իշխանություններին հաճախ վռնդում էին իրենց քաղաքից: Երբ առաջին հավատաքննիչն
ուղարկվեց գերմանական հող, նրան սպանեցին տեղացիները՝ համարելով
հավատաքննությունը զազրելի, անարժանապատիվ դատ, և անգամ Անգլիայում, ուր
հավատաքննությունը այդուհանդերձ հասավ, այն խիստ նվազ ազդեցություն ունեցավ:
Իրականում, հավատաքննությունն ամենից շատ տարածումը գտավ Պիրենեյան թերակղզում,
թեև ոչ միանգամից: Միայն XV դարում, երբ Արագոնն ու Կաստիլիան միավորվեցին միապետ
ամուսինների՝ Իզաբելլայի և Ֆերդինանդի իշխանության ներքո, հավատաքննությունը
ծաղկում ապրեց Պիրենեյան թերակղզում: Այն գլխավորեց Իզաբելլայի խոստովանահայրը՝
Թոմաս Տորկեմադան (Թոմաս Տորկեմադա (1420-1498)` իսպանական հավատաքննության
հիմնադիրը, Իսպանիայի առաջին մեծն հավատաքննողը), որն իր շուրջ 20-ամյա
պաշտոնավարման ընթացում հաջողեց ձևավորել հավատաքննող դատարանի նոր տեսակ,
խիստ կազմակերպված մի համակարգ, որի կենտրոնը Մադրիդում էր, իսկ տեղային
դատարանները՝ տարբեր պրովինցիաներում:
Դրանք խիստ փոխկապված էին և ենթակա էին
միմյանց: Տորկեմադայի օրոք Իսպանիայում,
ժամանակակից պատմաբանների մոտավոր
գնահատմամբ, մահապատժի է ենթարկվել 9000
մարդ (1483-1498 թթ. ընթացքում մոտ 9000 մարդ
մահապատժի է ենթարկվել իսպանական
հավատաքննությամբ), իսկ ևս 20.000 -ին
Աուտո-դա-ֆե Մադրիդի Մայոր հրապարակում հաջողվել է փախչել այլ երկրներ և խուսափել
Ֆրանսիսկո Ռիչի, 1683 իրենց եղբայրների ճակատագրից:
Ավարտելով՝ հավելենք, որ հավատաքննական դատարանները գործել են մինչև 1908 թվականը:
Գործնականում արևմտաեվրոպական
քաղաքակրթության պատմության ողջ ընթացքում մենք
գործ ունենք եկեղեցական հավատաքննության հետ,
ինչպես էլ որ այն անվանվեր: Ընդ որում, իրապես այն
ժամանակ առ ժամանակ անվանափոխվել է,
Աուտո-դա-ֆե Լիսաբոնում
Ֆրանսիական դպրոցի նկարիչ, XVIII դար
