Page 152 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

РОБеРТ ЖОН AУМАНН

Ушбу суҳбат ёрдамида биз Роберт ауманнинг қизиқарли олами сир-
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
ларини бироз очиб беришга ҳаракат қиламиз. Ушбу матн Роберт билан
менинг 2004 йилнинг сентябрь ойида бўлиб ўтган суҳбатимиз асосида
тузилган. Ўйлаймизки, китобхон ушбу суҳбатдан роҳатланади ва кўп-
гина янгиликларга эга бўлишига ишонамиз.
Ҳарт: Хайрли тонг, профессор Ауманн! Албатта мен сиз билан
суҳбатимиз давомида сизни бундай деб атамоқчи эмасман. Лекин
сизга қандай мурожаат қилишимни айтинг – Исраэл, Боб, Жонни
дебми?
Ауманн: одатда, сиз мени исраэль деб чақирасиз. Ҳозир ҳам мени
шундай деб атайверинг. аслида, менинг исмларим билан баъзи му-
аммолар мавжуд. Менинг учта исмим бор – Роберт, Жон ва исраэль.
Дастлабки иккитаси менга туғилганимда қўйилган, исраэль номини
эса менга хатна қилинганимдан сўнг беришган. кўпчилик мени Роберт
исмимни қисқартириб Боб деб чақиради. Бир куни яҳудийлар универ-
ситетининг талабалар базмида ҳазиломуз танлов бўлиб, унда қуйидаги
савол ўқилган: «Ўқитувчиларнинг қайси бирида тўрт исм бўлиб, у исм-
ларининг ҳаммасидан фойдаланади?» Менинг исмларим билан боғлиқ
яна бир воқеани келтириб ўтмоқчиман. Менинг рафиқам фарзандлари-
мизни ўз паспортига ёздириб қўймоқчи бўлди. У менга тўлдиришим
лозим бўлган икки анкетани тутқазди, мен анкеталарнинг бирини ис-
раэль, бошқасини Роберт деб имзоладим. Рафиқам иккала анкетани
топширмоқчи бўлганида уларни нега икки хил имзоланган: «Бу киши
ким? Фарзандларингизнинг оталари иккитами? Биз ҳужжатларингизни
қабул қила олмаймиз дейишди.
Ҳарт: Сиз билан Тель-Авив университетида ишлаган даврин-
гизда содир бўлган воқеа ёдимда. Сиз қандайдир анкетани тўлди-
раётган эдингиз ва шу пайт тўхтаб қолиб рафиқангизга қўнғироқ
қилдингиз. «Эстер мен Тель-Авив университетида қайси исмимдан
фойдаланаман?» деб сўрадингиз.
Келинг, сизнинг олим сифатидаги таржимаи ҳолингиздан бош-
лайлик. Илмий фаолиятингиздаги қайси асосий ҳолатларини ажра-
тиб кўрсата оласиз?
Ауманн: Мен нью-Йоркдаги Сити-коллежда математика бакалаври
даражасини олдим. кейин эса Массачусетс технологиялар институтига
қабул қилиндим, бу ерда Жорж Уайтхед раҳбарлиги остида алгебра-
ик топология бўйича докторлик диссертациясини ёқладим. кейинроқ
Принстонда ва математика факультети қошидаги операцияларни тадқиқ
этиш гуруҳида бўлдим. У ерда мен ўйинлар назарияси билан қизиқиб
1 2