Page 249 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ПОЛ ВОЛКеР

ва катта доллар, шунингдек, эҳтимол Хитой юани ҳудуди – 25 йилдан
сўнг бўлади. Лекин биз бирор-бир хавф мавжуд бўлган, ҳудудларнинг
ҳар бири ўз ичига йўналтирилган, бу маълум оқибатларга эга бўлиш
эҳтимоли мавжуд дунёни кўришни истаймизми?
Ҳудудлар ўртасидаги ўзаро таъсир ва барқарорликни таъминлаш
учун халқаро стандартни ишлаб чиқиш масаласи ҳақида ўйлаб кўри-
шимиз зарур, ХХ аср бошларида эса унинг вазифасини олтин бажар-
ган. олтинсиз ёки бирор-бир субститутсиз Жаҳон марказий банкига
ўхшаш ташкилотни яратишингиз зарур, уни эса мен ҳали тасаввур ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
этишга тайёр эмасман.
Мерлинг: Шу тариқа, минтақаларнинг маҳаллий манфаатла-
ри, шунингдек, хусусий сектор, молиячилар мақсадни илгари суриш-
га тўсқинлик қилиб, уларга расмиятчилик фойда беради.
Волкер: иқтисодчилар, интеллектнинг ғоявий қопқони ҳам (кула-
ди).
Мерлинг: Нимани назарда тутяпсиз?
Волкер: иқтисодчилар авлоди сузувчи валюта курслари миллий
валютали алоҳидалик ва жаҳон ҳамжамиятига иқтисодий интегра-
цияни бирга олиб бориш имконини беради. Сузувчи валюта курсла-
рининг беқиёс жиҳати шундай! Милтон Фридман 30-40 йил илгари
ёзган фикрларни ўқинг. У сузувчи валюта курслари инфляция да-
ражалари, таркибий фарқлар ва бизнес-давр фарқларини оқилона
мувофиқлаштиради. Сизда фарқдаги кичик ўзгаришда валюта курсини
тартибга солишнинг яхши ташкил этилган тизими мавжуд.
амалиётда, фикримча, бунга ўхшаш жиҳатни кўрмаганмиз.
Мерлинг: Айтишингизча, бунақаси бўлмаган. Лекин, бу тизим
хусусий секторнинг ривожланишига сабаб бўлганига қандай қараш
керак?
Волкер: Фикримча, молиявий бетартиблик мени ташвишга солган
яна бир мушкулотдир. Биз бозорлар нисбатан анча ҳаракатчан ва турли
тартибга солиш органлари – Федерал захира тизими ёки яна бирор-бир
шахс томонидан бирмунча назорат қилинувчи бўлган вазият билан иш
олиб борамиз. Расмиятчилик қанча юқори бўлса, молиявий инқирозлар
шунча кўп бўлади. 1930-йиллардаги қатъий инқироздан сўнг 1970-йил-
лар ўрталарига қадар инқирозларсиз яшадик. 1960-йилларда мен Мо-
лия вазирлигида ишлаганимда техаслик ёрқин ифодадаги популист,
банклар ва вакиллар палатаси валютаси Қўмитаси раиси Райт Патман
ўз нутқларидан бирида бизда банк банкротликлари жуда кам ва хатар-
лар жуда паст деб маслаҳат берганди. Биз бу муаммони ҳал этдик!
2