Page 244 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ПОЛ ВОЛКеР

ниятлари ошди. иқтисодиёт қандай пасайган бўлса, шу қадар тез тик-
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
ланди. Бунда биз ҳақиқатда жуда мушкул вазиятда қолдик. Биз учун
иқтисодиёт ва инфляция ўсишини кузатиш мураккаблаша бошлади. Бу
муваффақиятсиз тажриба эди, чунки биз, назаримда, саккиз ойгача ёки
шунга яқин вақт йўқотдик.
Мерлинг: Шу тариқа, ҳақиқатда кутилганларни ўзгартири-
шингиз учун сизга икки йил эмас, уч йил керак бўлди.
Волкер: Мутлақо тўғри. Мен ҳеч қачон буни айбламайман. Прези-
дент картер қисман кредит назоратини қўллашни сўради, чунки уни
қўллаб-қувватлашига ишонарди. Ўйлайманки, охир-оқибатда, мен:
«Жаноб картер, нима қилишингиздан қатъи назар биз кредит назора-
тини амалга киритмаймиз», – дейишим мумкин эди. Лекин, мен бундай
фавқулодда конфрантация – яхши ечим деб ҳисобламас эдим.
Мерлинг: Сиз имкон туғилганда кредит назоратини бекор
қилдик деяпсиз. 1982 йил октябрь воқеалари нуқтаи назаридан ама-
лий монетаризм тўғрисида ҳам шундай фикр билдира оласизми?
Инфляция тугатилган, Drysdale, Penn Square, Continental ва Mexico
барбод бўлгач, сиз амалий монетаризмдан воз кечдингизми?
Волкер: Мен ҳамма тафсилотларни эслай олмайман, лекин 1982
йилнинг бошлари ва ўрталари мураккаб давр эди.
ФЗТ ходимлари (уларни ҳамма нарсада айблашдан маъно йўқ, фақат
улар айбдор эмасдилар) баҳорда иқтисодиётда бирмунча ўсиш прог-
ноз қилинди, пул таклифи режалаштирилганга нисбатан янада юқори
суръатлар билан орта бошлади. Бу вазиятда иқтисодиёт яхши ҳолатда
бўлмаганлигига қарамай, сиёсатни маълум даражада юмшатиш за-
рурлигига ишончим комил эмасди. Хусусан, инфляция юқорилигича
сақланиб қолиб, ушбу масала юзасидан гумонлар (скептизм) сақланиб
қолганди.
Ҳаммасини аниқ эслайман (тақдим этилган рақамлар қайта кўрил-
ди, шунинг учун ҳозирги кунда фойдаланилувчи маълумотларга мос
келмаслиги мумкин) бу тахминан июль ойида содир бўлиб, бунда пул
таклифи тасодифан биз мурожаат этган мақсадли мўлжаллар доира-
сига қайтди. Мексикада инқироз юз бериш арафасида эди. кутилган
иқтисодий юксалиш содир бўлмади. Менимча, бу ўтказилаётган сиёсат-
ни юмшатиш учун имкон эди. Биз бу йўналишда илк қадамни қўйдик.
Лекин, бу қачон юз берганини аниқ эслолмайман июль ёки август ой-
ларида. албатта, бу ўша пайтда бозор учун айнан талаб этилган ҳодиса
эди. У биз томондан бироз енгилликни ҳис қилди, акция ва облигация
бозорлари дарҳол юқори кўтарила бошлади.
2