Page 315 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ЖAК ДРеЗ

қиймати меҳнатнинг реал қийматидан ошса, у ҳолда ишлаб чиқариш
самарадорлиги ҳам қисқаради. Мен, суғурта бадаллари ишлаб чиқа-
ришнинг самарасизлиги ошмаслиги учун қандай йўл тутиш керак-
лигини ўзимнинг Голлье билан ҳамкорликдаги ишимизда (1993) сўз-
лаб ўтганман. Фикримча, бундай далил ойлик маошнинг кутилаётган
қатъийлигини жиддий асослаб беради. Бу тахмин қилинаётган иш-
сизликка тааллуқли. Дастлаб 1970- йилларда азариадис (1975), Бейли
(1974) ва Гордон (1974) буни шартнома билан ишловчилар учун асос-
лаб бердилар. Ўз навбатида, устқурмамиз хатарга тортилмайдиган фир- ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
маларнинг умумий мувозанатини қамраб олади (1993).
Деэ: Кўринадики, тўлиқсиз бозорлар адабиётларда «Дрез муво-
занати» сифатида машҳур бўлган нархлар қатъийлиги шароитида
мувозанат устида ишлашга ундади. Лекин, агар рағабатлантирувчи
омилларни олиб ташласак, у ҳолда янги мувозанат концепцияси
қаердан бошланади?
Дрез: Бу самарали меъёрлаштирилган тақсимот устида ишлаш бў-
либ (1980), чекланган етказиб бериш шароитида мувозанатлар бўйича
ҳамкорликдаги ишимиз (1988), шунингдек, мувозанатсизлик экономет-
рикаси бўйича эмпирик иш (1986) ва ундан келиб чиқувчи «европада
ишсизлик муаммоси» (1990). европанинг ўн мамлакатида ўтказилган
бундай тадқиқотларга раҳбарлик қилганимда мен мувозанатнинг муль-
типликативлигини кўпроқ англаганман, бироқ эконометрик модель
буни назарда тутмаган. кейинроқ 1990-йилларнинг бошида умумий
мувозанат назарияси менинг тахминларимни тасдиқлади.
Бозорда талаб ва таклиф мувозанати нархлар ёрдамида эмас, балки
миқдорий чекловлар ёрдамида яратилса, меъёрлаштирилган тақсимот
даражаси қўшимча эркинлик беради: тенглик ўрнини тенгсизлик эгал-
лайди. Махсус бозорлар, масалан, алоҳида олинган минтақада ихти-
сослаштирилмаган меҳнат учун, бу – оддий ҳодиса. Талаб ортишида
ўзгарувчан ишсизлик даражаси умумий мувозанат талабни эндоген-
лайди. Макроиқтисодий мувозанатлар кўплиги ҳам янги тавсифга ай-
ланади.
Менинг бу бирлаштирувчи соҳага илк бор киришим 1997 йилда –
Жон Робертс (1989) ва Жан-Жак Ҳерингсоннинг (1996) илк ишлари ту-
файли содир бўлди. У халқаро иқтисодий уюшма аъзолари ҳузуридаги
нутқимга асос бўлди (2001). Унинг умумий моделини бошқа олимлар
билан биргаликда сўнгги ишларимдан бирида ишлаб чиқдим (2001),
ҳозирги кунда эса Жан-Жан Ҳерингсон билан тўлиқсиз бозорлар ту-
зилмаси учун қўллашга ҳаракат қиляпмиз. Бу иш макроиқтисодий му-
1