Page 316 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

ЖAК ДРеЗ

аммоларни ҳал этиш учун умумий мувозанат методологияси афзаллик-
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
лари тўғрисида ёзилган. Гарчи келишув хатолари макроназариётчилар
ва бошқа каналлар эътиборига тушган бўлса-да (хусусан, купер ва Жон
томонидан 1988 йилда тадқиқ этилган макромоделлар ёки мувозанат
моделлари орқали), нархлар қатъийлиги билан ўзаро алоқа умумий му-
возанат таҳлили натижасида аниқланади.
Дрез: келинг, ҳаракат қиламиз. Дастлаб бир фирмадан иборат
иқтисодиётни кўриб чиқамиз, унда уй хўжаликлари ҳисобига таъмин-
ланувчи меҳнат якуний маҳсулотга айланади. Даромад қисқаради. но-
минал иш ҳақи белгиланган. Уй хўжаликлари умумий ҳаракатлар билан
N меҳнат бирлигини таъминлайди, иш ҳақи ва фойдага эга бўлади, шу-
нингдек, якуний маҳсулотни харид қилади. Фирма фойдани оширади.
N меҳнат бирлигидан кўп бўлмаган ишлаб чиқариш ҳажми тўлиқсиз
бандлик ва ишлаб чиқариладиган маҳсулот нархининг ортиқча хара-
жатларга тенг мувозанатини белгилайди. Ҳақиқатда фирма фойдани
оширади. Уй хўжаликлари меҳнат таклифига чекловлар шароитида уни
оптималлаштиради. Бозорлар эса талаб ва таклифни тенглаштиради.
Деэ: Бу Барро-Гросманнинг уч товарли моделига зид бўлиб, бунда
классик мувозанат беқиёсдир.
Дрез: Мувозанатнинг бу модели нуқтаи назаридан классик ва
кейнсча ишсизлик ўртасидаги чегара номинал иш ҳақининг берилган
даражасида ишлаб чиқарилувчи маҳсулотга индексланувчи нархлар
орқали марказий кўприк сифатида белгиланади. Уч товарли моделда
ҳамма номинал нархлар белгиланган. 1997 йилдаги ишимда бу ишлаб
чиқарилаётган маҳсулотга мослашувчан нархлар билан боғлиқ кон-
тинуумдан маълум танловни англатишини кўрсатиб бердим. аслида,
континуум умумий хоссадир. Энди Эрроу ва Дебрё таклиф этган икки
товар тўпламига эга: айтайлик, мослашувчан нархларга эга F товарлар
ва мос бўлмаган қатъий номинал нархларга эга товарлар иқтисодиёт
мисолини кўриб чиқамиз.
Миқдорий чекловлар фақат етказиб беришгагина қўлланилиши
мумкин; биз «чекланган етказиб бериш шароитидаги мувозанат»ни
топишимиз керак. агар нархларнинг қатъийлиги «чақса», белгиланган
номинал нархлар R берилган нисбий нархлар R - 1 ни кўзда тутади. Ле-
кин R бозорлар етказиб бериш ҳажмларини чеклаш йўли билан талаб
ва таклиф мувозанатига эришиши мумкин. шу тариқа, эркин ҳаракат
даражаси камаяди.
Бу мослашувчан ва қатъий нархларнинг умумий нисбатида бўлга-
нидек, қатъий нархли товарларни меъёрий тақсимлаш умумий ҳажмига
1