Page 46 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

МИЛТОН ФРИДМАН

Фридман: Бу мавзуда мунозара бўлмаган, чунки ҳамма мени эго-
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
центрик деб ҳисобларди. 1950-йилларда фақат Чикаго университетида,
шунингдек, Лос-анжелесдаги калифорния университетида пул мавзу-
сида баъзи муҳокамалар бўлган.
Тейлор: Сизнингча, пул массасини белгиланган миқдордан ортиш
суръати бўйича таклифингиз ва пул массасининг иқтисодиётдаги
муҳим аҳамияти юзасидан эмпирик исботларингиз баҳсларга сабаб
бўлганми?
Фридман: ишончим комил. Пул массасининг белгиланган ортиш
суръатига келсак, моделда пул тушунчасидан фойдаланган ҳолда эм-
пирик исботланган назария зарур эди. Бу менинг ғоям эмас, бу прин-
ципни мен ўйлаб топмаганман, уни мендан олдин бошқа иқтисодчилар
таклиф этишган.
Тейлор: Лекин, сиз шу иш туфайли танилдингиз ва, фикримча,
бунга муносибсиз.
Фридман: Эҳтимол, мен бу ҳақда кўпроқ ва яхшироқ ёзгандирман.
Тейлор: Лекин, бирор нарсани бошқаларга нисбатан аниқроқ ва
батафсилроқ изоҳласангиз, ўзингизни катта хавфга қўясиз, катта
масъулиятни ўз зиммангизга оласиз, шунинг учун маълум жиҳатдан
ҳақ бўлсангиз, шон-шуҳратнинг катта қисмига сазовор бўлишингиз
керак.
Фридман: албатта, пул иқтисодиётда муҳим аҳамият касб этиши,
хусусан, аМ/FM радиомунозаралар (андо ва Модильяни Фридман ва
Мейзелманга қарши) натижасида илгари ҳам асословлар бўлган.
Тейлор: Ҳа, бундай мунозаралар энди йўқ.
Фридман: Улар тугаган, асосий масалалар бўйича ҳамма бир тўх-
тамга келган.
Тейлор: Сизнинг фикрингизни маъқуллашганми?
Фридман: кўп жиҳатдан, лекин тўлиқ эмас. Мен ҳозирга қадар ҳам
фискал сиёсатнинг, умуман, иқтисодиёт учун муҳим эмаслиги масала-
сига нисбатан баъзи кескин фикрлардан воз кечмаганман.

МОНЕТАР ИқТИСОДИёТДА МОДЕЛЛАРДАН
ФОЙДАЛАНИш
Тейлор: Монетаристлар ва «фискалчилар» мунозарасига кўра,
аксарият ишларингиз назарий эмас, эмпирик характерга эга. Баъ-
зан уларда макроиқтисодий моделларни топиш мумкин, лекин улар
моделларда аҳамият касб этмайди. Шундайми?
Фридман: Менинг ишларим бирор-бир самарага эришганининг са-
бабларидан бири, фикримча, эмпирик характердалигидандир. Ўйлай-