Page 49 - ХАМИДОВА ЗУЛФИЯ АХМАДЖОНОВНА - monografiya

таҳлил қилишга ҳаракат қилишган. Улардан Г.Кампанаа,
Б.Киматтиа, Ф.Мелосиа каби тадқиқотчилар бугунги кунда маҳсулот

таннархи ва сифатини оширишда ишлаб чиқаришга ҳунармандчилик
фаолиятини жалб қилиш зарурлиги билан боғлиқ фикрларни илгари
суриб, кўплаб ишлаб чиқариш корхоналари, гарчи саноатлашган
бўлсада, ҳунармандчилик маҳоратига эҳтиёж сезади. Ностандарт

маҳсулотларнинг сифати ва ўзига хослигини яхшилаш учун қўл
меҳнатидан фойдаланилса, маҳсулот қиймати ошиши мумкин.
Муайян маҳсулотларни ишлаб чиқариш шу қадар мураккаб бўлиши

мумкинки, бу жараённи тўлиқ автоматлаштириш техник жиҳатдан
имконсиз ёки иқтисодий жиҳатдан самарасиз бўлиб, бу жараённи
фақат яхши билим ва малакага эга ҳамда тажрибали ишчиларнинг
қўл меҳнати ёрдамида самарали амалга ошириши мумкин 111 , деб

ҳисоблайдилар.
Ҳунармандчилик ишларининг миқдори ва сифати якуний
маҳсулотнинг нархига таъсир кўрсатиб, унинг олди-сотдисига ҳисса

қўшсада, афсуски ишлаб чиқариш тизимларининг аксарият
таксономия 112 ларида ҳисобга олинмайди, шунинг учун ишлаб
чиқариш фаолиятидаги мавжуд ҳунармандчиликни ҳисобга олган

ҳолда янги таксономия ишчиларнинг иш фаолиятига таъсир этувчи
бир неча омилларни ўз ичига олиши керак:
- маҳорат ва ижодкорлик;

- маданият, тарих ва урф-одатлар;
- ҳудудий мутаносиблик 113 .
Р.Сеннет ҳунармандчилик фазилатларини тарихий ҳотира учун
эмас балки, унинг юқори автономиясини кўтариш, мижозлар билан

мулоқот, ҳунарманд ишининг ижтимоий жиҳатларини ишлаб
чиқаришни ривожлантириш ва юқори сифатли маҳсулот яратиш
учун қайта кашф этиш керак, деб ҳисоблайди. Унинг фикрича,

ҳунармандчилик саноатлашган жамият пайдо бўлиши билан қотиб
қолган ҳаёт тарзини қайтариши мумкин, ҳунармандчилик – бу
кучли, асосийси инсоний ғайрат билан ўз ишини моҳирона
бажаришга интилишдир” 114 .

111 Campanaa G., Cimattia B., Melosia F. A proposal for the evaluation of craftsmanship in industry. 13th Global
Conference on Sustainable Manufacturing - Decoupling Growth from Resource Use. 2016. pp. 668-.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212827116001670.
112 Токсономия – (юнонча taхis – жойлашув, тартиб, қатор ва nomos - қонун) борлиқнинг мураккаб тузилган
сохаларини таснифлаш ва системалаштирш назарияси. http://slovar-lopatnikov.ru/
113 Cimatti B., Campana G., Measures and methods for a new taxonomy in manufacturing enterprises, 2015, CIRP
Procedia Volume 26, 287-292. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212827114008531.
114 Sennett R. The Craftsman, New Heaven-London, 2008, Yale University Press.
47