Page 156 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
bu tizim tashkilotga nisbatan tashqi va ichki omillarga guruhiga
ajratiladi.
Innovatsion muhitning tashqi omillariga dastlabki iqtisodiy va
texnologik shart-sharoitlar, shuningdek, tarmoqlarning innovatsion
rivojlanishiga taʼsir ko‘rsatuvchi va keng qo‘llaniluvchi chora-

tadbirlar kiradi. Bunda mehnat unumdorligining zaruriy darajasiga
erishish asosiy shart hisoblanadi.
Tizimning o‘ziga xos xususiyati sifatida innovatsion potensial ka te-
goriyasi bu tizimning o‘zgarish, takomillashish, rivojlanishga bo‘l gan la-
yo qati; birgalikda mavjud bo‘luvchi va bir-birini taqozo qiluv chi resurs,
ichki va natijaviy uch asosiy tashkil etuvchilarning maj mui hisoblanadi.
Resurs tashkil etuvchisi logistika, axborot, moliyaviy, inson va
boshqa turdagi resurslarni o‘z ichiga oladi. Ichki tashkil etuvchi davlat
tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan resurslar va infratuzilma resurslari

kabi institutsional muhit omillarini o‘zida mujassamlashtiradi.
Innovatsion salohiyatning natijaviy tashkil etuvchisi innovatsion
faoliyatni amalga oshirish samaradorligini aks ettiradi.
“Innovatsion muhit” iqtisodiy atamasining yuqorida keltirib o‘tilgan
taʼriflari asosida bir nechta fundamental jihatlar yotadi. Birinchidan,
innovatsion muhit-bu iqtisodiy subyektlar o‘rtasida yangi bilim, yangi
jarayon va yangi mahsulotlarni yaratishga qaratilgan munosabatlar

majmui. Ikkinchidan, tashkilot darajasidagi innovatsion muhit
innovatsion jarayon ishtirokchisining tashqi va ichki muhitining
o‘zaro uyg‘unligi sifatida namoyon bo‘ladi. Ushbu holatda innovatsion
muhitning tashqi omillari innovatsion rivojlanishning texnik-iqtisodiy
shartlari sifatida talqin qilinadi va “innovatsion iqlim” tushunchasiga
yaqin ko‘riladi, ichki omillar esa tashkilotning innovatsion
salohiyatining tarkibiy qismlari, yaʼni tashkilot resurslari va ulardan
foydalanish imkoniyatlarini ko‘zda tutadi. Va nihoyat, uchinchidan,
innovatsion muhit-bu sinergetik samaraga erishish imkoniyatiga ega

bo‘lgan tashkiliy – ishlab chiqarish munosabatlaridir.
Innovatsion muhitning ichki va tashqi omillarining o‘zaro taʼsiri
korxonani istalgan vaqt va shart-sharoitlarda ishlashga majbur qiladi.
Innovatsion muhitning tashqi omillari tashkilot taʼsiridan tashqarida

155