Page 231 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Tovar belgisiga guvohnoma – ekspertiza o‘tkazilgandan so‘ng
beriladi va ustuvorlik sanasidan boshlab 10 yil mobaynida amal qiladi
va har safar 10 yilga uzaytirish imkoniyatini saqlab qoladi.
Agar obyekt patentga layoqatlilik mezonlariga mos bo‘lsa, u
tegishlicha ixtiro, foydali model, sanoat namunasi deb tan olinadi.

Qonunga muvofiq ko‘rsatilgan obyektlar uchun quyidagi mezonlar
belgilangan:
Ixtirolar uchun – uning yangiligi, ixtiro darajasi va sanoatda qo‘lla-
nishi;
Foydali model uchun – uning yangiligi va sanoatda qo‘llanilishi;
Sanoat namunasi uchun – uning yangiligi, o‘ziga xosligi va sanoatda
qo‘llanilishi.
Patent ekspertizasini o‘tkazish vaqtida foydalaniladigan eng
muhim tushuncha texnika darajasi tushunchasidir. Texnika darajasi

o‘z ichiga ixtironing ustuvorlik sanasigacha jahonda barcha uchun
maʼlum bo‘lgan va barcha foydalanadigan maʼlumotlarni oladi.
Dastlabki ekspertizaning mohiyat jihatidan ekspertizadan farqi,
eng avvalo shundaki, dastlabki ekspertiza vaqtida talabnoma
berilgan obyektning (ixtiro, foydali model) mahalliy yangilik
talablariga muvofiqligi tekshiriladi, yaʼni patent ekspertlari faqat
O‘zbekistondagi mavjud patent hujjatlarini tekshiradilar, mohiyat

jihatidan ekspertizada esa obyektning jahon texnika darajasiga
muvofiqligi tekshiriladi. Patent idorasi maʼlumotlar rasmiy ravishda
chop etilgandan so‘ng uch oy o‘tgach patent egasiga (yoki tovar
belgisi egasiga) muhofaza hujjati, tegishlicha patent, dastlabki patent
yoki guvohnoma beradi. Patent, dastlabki patent yoki guvohnoma
O‘zbekiston Respublikasi nomidan beriladi va Patent idorasi rahbari
tomonidan imzolanadi. Shuni qayd etib o‘tish kerakki, hamma
vaqt bitta obyektga faqat bitta muhofaza hujjati (patent, dastlabki
patent yoki guvohnoma) beriladi. Agar patent egasi bir nechta bo‘lsa

(masalan, ikki firma yoki ikki hammuallif) ular bitta patent oladilar.
Qayd etib o‘tamizki, keyinchalik patent egasi patent yoki dastlabki
patentni kuchda saqlab turish uchun muntazam ravishda boj to‘lab
turishlari shart, boj to‘lamaslik muhofaza hujjatining amal qilishi

230