Page 351 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
quyidagicha taʼriflaydilar: “Jamoa – bu maʼlum bir aniq natijaga eri-
shish borasida javobgarlik va jarayonni amalga oshirish bilan bog‘liq
bo‘lgan operatsiyalarni o‘zaro taqsimlovchi shaxslar guruhidir.
Jamoa aʼzolari ish faoliyatida o‘zaro bog‘liq hisoblanadilar, yaʼni
ular qo‘yilgan maqsadlarga erishish borasida jamoaning boshqa

aʼzolarining mehnatiga ehtiyoj sezadilar”.
Agar jamoa destruktiv nizolardan holi bo‘lsa, mazkur jamoada o‘ziga
xos yakdillik ruhi, xodimlarning yuqori motivatsiyasi va konstruktiv
faolligi sezilib turadi. Rahbar qo‘l ostidagi xodimlarning layoqati va
imkoniyatlariga alohida eʼtibor qaratgani holda, jarayonda ishtirok
etayotgan har bir xodimning kuchli tomonlarini ro‘yobga chiqarishga
harakat qiladi. Bu holatda allaqachon shakllangan jamoa yohud faol
tarzda shakllanayotgan jamoa to‘g‘risida gapirishimiz mumkin bo‘ ladi .
35
M. Amstrong jamoaga quyidagicha taʼrif beradi: “Jamoa – bu bir-

birini to‘ldiruvchi ko‘nikmalarga ega bo‘lgan kam sonli insonlar
guruhi bo‘lib, bunda insonlar o‘zaro javobgarlikni qo‘llab-quvvatlash
va maʼlum bir yondashuvlarga tayangan holda, unumdorlikni oshirish
maqsadida vazifalarni birgalikda hal etish borasida birlashadilar” .
36
O‘z-o‘zini yo‘naltiruvchi ishchi jamoa – bu ishning tugallanmagan
qismini bajarish uchun zarur bo‘lgan barcha bilim, ko‘nikma, vakolat va
majburiyatlarga ega bo‘lgan insonlar guruhidir. Jamoa ishni rejalashtiradi

va bajaradi, nazorat va boshqaruvning ko‘pgina funksiya larini amalga
oshiradi. Muammoni aniqlashtirish, tahlil qilish va hal qilish borasida
jamoa aʼzolari doimiy ravishda (har haftada bir marta yoki kunora)
uchrashib turadilar. Ular ishchi grafiklarni tuzadilar, maqsadlarni
belgilab oladilar, jamoa tarkibini shakllantiradilar, isteʼmolchilar,
taʼminotchilar va boshqa bo‘limlar bilan ishlarni muvofiqlashtiradilar.
Ilgarilama tavsifga ega bo‘lgan taʼlim jarayoni o‘z-o‘zini yo‘naltiruvchi
ishchi jamoa faoliyatining zaruriy tarkibiy qismi hisoblanadi. 37
Jamoani aniqlashtirish borasida yuqorida keltirib o‘tilgan taʼriflardan

kelib chiqqan holda, jamoaga quyidagicha taʼrif berish o‘rinli, deb

35 Зинкевич-Евстигнеева Т.Д.,Фролов Д.Ф., Грабенко Т.М. Теория и практика командообразования. Совре-
менная технология создания команд/ под. Ред. Т.Д.Зинкевич-Евстигнеевой- СПб.: Речь,2004.
36 Карякин А.М. Командная работа. Основы теории и практики. Иван. гос. энерг. ун-т.-Иваново,2003.
37 Зинкевич-Евстигнеева Т.Д.,Фролов Д.Ф., Грабенко Т.М. Теория и практика командообразования. Совре-
менная технология создания команд/ под. Ред. Т.Д.Зинкевич-Евстигнеевой- СПб.: Речь,2004.
350