Page 355 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 355

INNOVATSION  IQTISODIYOT
             Akram XASHIMOV
                                                                                9.2-jadval
                               Jamoa ishining ijobiy va salbiy jihatlari


                         Ijobiy jihatlar (+)                    Salbiy jihatlar (-)

              Jamoaning  barcha  aʼzolarini  muammo- Qarorlar qabul qilishning uzoq mud-
              ning muhokamasiga jalb qilish, jamoa qa- datga ega bo‘lishi, ularning o‘rtacha
              rorlar  ishlab  chiqish,  muvozanatlashgan  tavsifga ega bo‘lishi
              yechimlar qabul qilish
              Jamoaning noanʼanaviy yechimlarni ish- Jamoani yaratish ko‘p vaqt va bosh-
              lab chiqish va “yechimlar jamlanmasi”ni  qa  resurslarni  talab  etuvchi  ener-
              yarata olish layoqati                     giya sarfi yuqori bo‘lgan jarayon hi-
                                                        soblanadi
              Umumiy maqsadlarni shaxsiy maqsadlar  Boshqaruvning ierarxik tizimida qa-
              sifatida qabul qilish, umumiy natijaga ja- bul  qilingan boshqaruvning  klassik
              vobgarlik,  pirovardida  faoliyatning  aso- tizimi jamoada “ish bermaydi”, bun-
              siy ko‘rinishi sifatida o‘zaro hamkorlik va  ing natijasi-da qarorlar qabul qilish
              bir-birini qo‘llab-quvvatlash             uchun  sarflanadi-gan  vaqt  ko‘payi-
                                                        shi mumkin
              Jamoaning  barcha  aʼzolariga  kasbiy  ma- Insonlarning o‘zaro bir-birlariga
              horat asosiy talab sifatida qo‘yiladi     mos kelishlariga alohida eʼtibor qa-
                                                        ratish talab etiladi
              O‘z-o‘zini tashkil etish, “yuqoridan”     Har bir jamoa o‘ziga xos bo‘lib, ular-
              doimiy nazoratni amalga oshirish talab    ni nusxalashtirish  amalda  mumkin
              etilmaydi                                 emas

                Manba:  A.A.  Mamatov,  T.T.  Jo‘rayev,  A.N.  Erkayev  Innovatsion
             iqtisodiyot. –T.: 2019, 456 bet.

                Anʼanaviy  menejmentni  jamoa  faoliyatini  jamoa  tipi  bo‘yicha
             tashkil etish bilan solishtirish quyidagi natijalarni beradi (9.3-jadval).

                Ishchi guruhlar bilan olib borilgan bir necha o‘n yillik tadqiqotlar va
             yuzlab tajribalar natijasida, XX asrda jamoalarning muvozanatlashgan
             rolli  tarkibi  nazariyasi  ishlab  chiqilgan .  Guruh  ishtirokchilarini
                                                             38
             rollar  bo‘yicha  tiplashtirish  psixotiplar  nazariyasi  bilan  bir  xil
             uslubiy asoslarga ega bo‘lsada, guruhlarni rollar bo‘yicha tiplashti-
             rish  bir  muncha  amaliy  tavsifga  egaligi  bilan  ajralib  turadi . M.
                                                                                     39

             38  Jamoaviy rol – u yoki bu faoliyatga (tahlil, ijodkorlik, kommunikatsiya va boshq.) va ko‘pchilik bilan o‘zaro
             samarali aloqaga (introversiya, ekstroversiya va boshq.) kirishishga moyillik.
             39  Rollar soni jamoadagi insonlar soni bilan teng bo‘lmaydi. Har bir inson (jamoa aʼzosi) jamoada 2-3 ta rolni
             muvaffaqiyatli ijro etishi mumkin.
                                                  354
   350   351   352   353   354   355   356   357   358   359   360