Page 430 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Budjetdan moliyalashtirish uchun quyidagi tamoyillar xos:
− eng past xarajatlar evaziga eng yuqori ijtimoiy samaraga erishish;
− budjet resurslaridan foydalanishning maqsadli tabiati;
− korxona va tashkilotlarni avvaldan rejalashtirilgan mablag‘lar
rejasi doirasida moliyalashtirish.

Tijorat asosida moliyalashtirish tegishli usullar yordamida amalga
oshiriladi. Uning o‘ziga xos xususiyati xususiy va qarz mablag‘laridan
foydalanishda namoyon bo‘ladi.
Tijorat moliyalashtirish usullarining butun majmui to‘g‘ridan-
to‘g‘ri va bilvosita moliyalashtirish usullaridan tashkil topadi.
Innovatsiyalarni bevosita moliyalashtirish manbalariga quyida-
gilarni kiritish mumkin:
• bank kreditlari;
• innovatsion kreditlar;

• emissiya qilinuvchi vositalar;
• venchur kompaniyani tashkil etish uchun moliyaviy resurslarni
jalb qilish;
• o‘z-o‘zini moliyalashtirish;
• uzoq muddatli innovatsion loyihalar paketi;
• ortiqcha aktivlarni sotish va vaqtincha bo‘shatilgan aktivlarni
ija raga berishdan olingan pul mablag‘lari;

• mol-mulk uchun garov sifatida olingan mablag‘lar;
• texnologiya va nou-xau sotishdan olingan daromad;
• forfeyting;
• faktoring.
Venchurli moliyalashtirish innovatsion faoliyatni amalga oshi-
rish uchun zarur bo‘lgan moliyaviy resurslarni jalb qilishni o‘z ichiga
oladi, bu mablag‘larning maʼlum bir qismini yoki kompaniyaning
ustav kapitalida maʼlum bir ulushni taqdim etadi. Uni innovatsion
moliyalashtirish uchun ishlatish juda foydali deb hisoblanadi, ammo

bu risk darajasi yuqori bo‘lgan kapital hisobiga moliyalashtiriluvchi
kichik innovatsion kompaniyalarning muvaffaqiyatini kafolatla-
maydi.
Venchur fondlari-bu kompaniya aksiyalari evaziga xatar

429