Page 428 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
loyihalash, ishlab chiqish va ishlab chiqarishni tashkil etish, yangi
uskunalar, texnologiyalar, xizmatlar, muhandislik tuzilmalarini
yaratish va joriy qilish, mablag‘lar ajratilishini taʼminlash va ulardan
foydalanish uchun yangi tashkiliy shakllar va boshqaruv usullarini
ishlab chiqish va amalga oshirishdan iborat.

Innovatsiyalarni moliyalashtirish tizimining asosiy vazifalari qu-
yidagilardan iborat:
moliyaviy resurslarni jamlash va boshqarish uchun shart-
sharoitlarni yaratish;
moliyaviy resurslarni innovatsion siyosatning asosiy yo‘nalishla-
riga jamlash imkoniyatini taʼminlash.
Innovatsion faoliyatni moliyalashtirish bir qator muhim
xususiyatlarga egaligi bilan ajralib turadi:
Birinchidan, har qanday yangilik, ayniqsa uni ishlab chiqish va

amalga oshirish katta investitsiyalarni talab qiladi va odatda, mavjud
ishlab chiqarishni moliyaviy qo‘llab-quvvatlashdan ko‘ra yetarlicha
serxarajat hisoblanadi.
Ikkinchidan, innovatsion mahsulotlarning eksperimental modeli-
dagi investitsion ishlanmalar xatarlilik darajasining yuqoriligi bilan
ajralib turadi, chunonchi ushbu holatda innovatsiyalar hali amalga
oshirilmagan bo‘ladi, bu o‘z navbatida pul qaytimini kafolatlamaydi.

Shu bilan bir qatorda, innovatsiyalarga investitsiya kiritish kelgusida
investorning yuqori daromadga ega bo‘lishiga imkon yaratadi.
Uchinchidan, rivojlangan mamlakatlarda moliyalashtirish hajmi
va modellari innovatsiyalarni qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirish
vositasi sifatida qo‘llaniladi.
Innovatsion sohaga turli tashkilotlar sarmoya kiritishi mumkin:
tadbirkorlar, davlat idoralari, tijorat banklari, moliya-sanoat
guruhlari, korporatsiyalar, xalqaro tashkilotlar, ixtisoslashtirilgan
fondlar, jismoniy shaxslar va boshqa maqsadli manbalar. Ularning

aksariyati innovatsiyalarga investitsiya kiritadilar va imtiyozli
shartlarda kreditlar beradilar.
Innovatsiyalarni moliyalashtirish tizimi quyidagi vazifalarni hal
qilishni ko‘zda tutadi:

427