Page 479 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Kengaytirilgan qiymatni baholashning navbatdagi ikki usuli
muddatsiz renta va o‘sib boruvchi muddatsiz renta formulalaridan
foydalanishni ko‘zda tutadi. Agar kompaniyaning rivojlanish
ssenariysi qan daydir vaqt oralig‘ida bo‘sh pul mablag‘lari oqimi
barqarorlashi shi va o‘sishdan to‘xtashini ko‘zda tutsa, u holda

quyidagi formuladan foydalanishimiz mumkin:
ி஼ிி (10)
ܸܶ ൌ ௐ஺஼஼
Bu yerda:
TV – biznesning terminal qiymati;
FCFF – bashoratlanuvchi yildan keyingi yildagi kompaniyaning
bo‘sh pul mablag‘lari oqimi qiymati CF last*(1+g);
WACC – o‘rtacha tortilgan kapital xarajatlari.
Agar kompaniya bundan buyon ham barqaror surʼatlarda o‘sishda

davom etadi, deb tasavvur qilsak, u holda kengaytirilgan qiymatni
baholash uchun quyidagi formuladan foydalanish maqsadga muvofiq
hisoblanadi:

ி஼ிி
ܸܶ ൌ (11)
ௐ஺஼஼ି௚

Bu yerda: g – bo‘sh pul mablag‘lari oqimining doimiy uzoq muddatli

o‘sish surʼatlari.
Kengaytirilgan qiymatni baholashda quyidagi tasavvurlarni
eʼtiborga olish lozim:
• P. Boyerning fikriga ko‘ra, kengaytirilgan davrda kompaniyaning
o‘sish surʼatlari iqtisodiyotning uzoq muddatli o‘sish surʼatlariga
yaqin bo‘lishi kerak. Umuman olganda u bozorning muayyan
sektorlari uchun xos bo‘lgan o‘sish surʼatlarini kengaytirilgan
qiymat uchun mos keladi deb, fikr bildiradi. T. Kouplend, T. Koller,
J. Murrinlarning fikricha, tarmoqda kutilayotgan isteʼmolning o‘sish

surʼatlari va inflyatsiya ko‘rsatkichlarining yig‘indisi bu borada
eng maqbul ko‘rsatkich hisoblanadi. Bozor hajmi o‘sish surʼatlarini
cheklovchi muhim omillardan biri sanaladi;
• O‘rtacha tortilgan kapital xarajatlarini baholash tarmoqda

478