Page 514 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Kompaniyaning bozor qiymati uning daromad keltira olish
imkoniyatlariga asoslanadi va kompaniya aktivlarining iqtisodiy
qiymati ham aynan shu orqali belgilanadi.

12.2. Yangi texnologiyalarni joriy etishda innovatsion
rivojlanishning muvaffaqiyat omillari

Birlashish va sotib olishda yangi texnologiyalarni joriy etishning
muvaffaqiyati quyidagi ikkita omilga bog‘liq:
1. Izlab topilgan sinergitik samara;
2. Xalqaro rivojlanishda samarali integratsiya.
Yangi texnologiyalarni joriy etishda innovatsion rivojlanishning mu-
vaffaqiyatini belgilab beruvchi asosiy omillar quyidagilar hisob lanadi:
1. Daromadlar sinergiyasi: eng yaxshi innovatsion qobiliyat
evaziga bozorga eng yuqori darajada tovarlarni sotish (yangi

mahsulotlar, bozorga chiqish sarflanadigan vaqtning kamligi) yoki
bozorning keng qamrovi (geografik va gamma mahsulotlar)
2. Xarajatlar sinergiyasining uch modeli – qo‘shib olish (sotib
oluv chi sotib olinayotgan kompaniyaning barcha tuzilmalarini to‘-
lali gicha o‘zgartiradi), paritet (qo‘shib olish va sotib olish borasidagi
qiyin kechgan muzokaralar natijasida yangi tuzilma borasida 50/50
foiz qaror qabul qilinadi), ikkita kompaniyaning qo‘shilishi jarayonida

ikkita kompaniyadan eng yaxshisi qoldiriladi.
Uzoq vaqt davomida ilmiy jamoatchilikni texnologiyalar tashuv-
chisi bo‘lgan kompaniyalarni muvaffaqiyatli sotib olishga aynan,
qaysi omillar taʼsir ko‘rsatishi haqidagi savollar qiziqtirib keldi. Bu
savollar sirasiga quyidagilarni kiritamiz:
- Pasaytirilgan narxlar bo‘yicha tranzaksiyalar qiymat yarata ola-
dimi (texnologiyalarni sotib olish savdolashishga arziydimi)?
- Strategik nuqtai nazardan yondashilganda o‘xshash tarmoq lar-
dagi qo‘shilishlar qiymat yaratadimi?

- Aksiyalarning pasaytirilgan kursi bilan kompaniyalarni sotib olish
qiymat yarata oladimi?
- Sotib olinayotgan kompaniyaning ko‘lami muvaffaqiyatga taʼsir
qiladimi?

513