Page 512 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Qo‘shib olish va sotib olishlar jarayoni maʼlum bir motivlarga
asos lanadi va muayyan maqsadlarni ko‘zlaydi. Barcha motivlar va
maq sadlar strategik motiv va maqsadlar hisoblanadi, chunki ular
kompaniyaning bozordagi mavqeini mustahkamlash, korxonani
barqaror rivojlantirish, resurslarni samarali boshqarishni ko‘zda

tutadi. Strategik maqsadlar korxonaning quyidagi global maqsadlarini
aks ettiradi:
1. Himoyalanish maqsadlari;
2. Investitsion maqsadlar;
3. Informatsion maqsadlar;
4. Sinergitik naf ko‘rish;
5. Boshqaruv sifatini oshirish;
6. Soliq motivlari;
7. Kompaniyaning bozor narxi va uning o‘rnini qoplash qiymati

o‘rtasidagi farq.
1. Kompaniyaning himoya maqsadlari uning o‘zi faoliyat ko‘r-
satayotgan sektor yoki boshqa sektordan xaridlarni amalga oshirishi,
qo‘shimcha aktivlarni sotib olishi; qo‘shilish orqali bozordagi mavqeini
mustahkamlash, turli vosita va usullar yordamida raqobatchilardan
xalos bo‘lish evaziga o‘sish imkoniyatlarining mavjudligida aks etadi.
2. Investitsion maqsadlar. Kompaniyalar, ularning menejerlari

va investorlar quyidagi maqsadlarni ko‘zlaydilar: bo‘sh mablag‘larni
joylashtirish; foydali biznesda ishtirok etish; yetarlicha yaxshi
baholanmagan va kelgusida qiymati oshishi mumkin bo‘lgan
aktivlarni sotib olish; boshqaruv tajribalaridan unumli foydalanish;
ortiqcha naqd pullarni investitsiyalarga yo‘naltirish; portfel uchun
antisiklik yoki balanslovchi aktivlarni sotib olish.
3. Informatsion maqsadlar. Qo‘shib olish va sotib olishlar
kompaniyaning mol yetkazib beruvchilarning texnologiyalari va
xarajatlari to‘g‘risida, isteʼmolchilarning qaysi mahsulotlarni afzal

ko‘rishlari borasida xabardorlik darajasini oshiradi.
4. Sinergitik samaraga ega bo‘lish. Kompaniyalarni qo‘shib olish
va sotib olishlar ko‘rinishida qaytadan tashkil etish sinergitik sama-
raga erishish va uning taʼsir kuchini oshirishda namoyon bo‘ladi, yaʼni

511