Page 554 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 554
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Bunday kurslar qator vazirliklar, tashkilotlar (jumladan, NASA,
Standartlar milliy byurosi, Milliy ilmiy fond va boshqalar) va yetakchi
texnik oliy o‘quv yurtlari huzurida tashkil etilgan.
Ilmiy siyosatni amalga oshirishda, AQSh hukumati fundamental
ilmiy g‘oyalar zaxirasini yaratadi va yangi texnologiyalarni ishlab
chiqish uchun zarur mutaxassislarni tayyorlashga yordam beradi;
– ilmiy-texnik loyihalar moliyaviy xatarini kamaytiradi;
– akademik va amaliy fanlar o‘zaro munosabatlarini tashkil etishda
vositachilik funksiyasini amalga oshiradi;
– ilmiy sohada muvozanatsizlikni to‘g‘rilaydi, ilm-fan moddiy-
texnik bazasi qoloqligini bartaraf etadi, ilmiy tadqiqotlarning axborot
bazasini rivojlantiradi.
Ilm-fan sohasidagi siyosatdan tashqari, turli davlat mahkamalari
doirasida ijtimoiy tavsifdagi tadbirlar ham amalga oshiriladi. Ular
bevosita moliyaviy ko‘makni ko‘zda tutuvchi biznesning innovatsion
faolligiga qaratilgan bo‘ladi, (masalan, kichik firmalarda yangiliklarni
joriy etishni qo‘llab-quvvatlash dasturlari bo‘yicha faoliyat). Amaliy
tadqiqotlarni yuritish uchun Milliy ilmiy fondi mablag‘laridan
foydalanilib, ular yangiliklarni joriy etish markazlarini shakllantirishga
yordam beradi va davlat mablag‘lari hisobidan innovatsion firmala-
riga venchur kapitalini ajratadilar.
AQSh uchun davlatning innovatsion faolligiga taʼsir etishi ning
o‘ziga xos kanali tovarlar va xizmatlarni o‘zlashtirish uchun mo‘l-
jallangan shartnoma tizimi hisoblanadi. Davlat xaridlari – yangilik-
larni joriy etish “talabi”ning muhim unsuridir, Ancha katta savdo haj-
miga ega bo‘lgan kafolatli bozorning mavjudligi ishlab chiqaruvchi
firmalarga ishlab chiqarish ko‘lami va tajriba bo‘yicha tejamkorlik
asosida sarflarni keskin qisqartirishga imkon beradi. Yangiliklarning
texnik ekspluatatsion ko‘rsatkichlarini yaxshilash bilan bir qatorda
xarajatlarni qisqartirish uning bozorga chiqishi va taqsimlanishida
yetarli darajadagi samaradorligini baholash imkonini yaratadi.
Federal mahkamalarga qarashli ko‘pgina shartnomalarning
raqobatlilik xususiyatiga egaligi shartnomalarda kelishilgan
majburiyatlarni qondirishga xizmat qiluvchi bir nechta turli yangiliklarni
553