Page 559 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 559
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
tarkibiga soliq, moliyaviy, amortizatsion, kredit va bojxona siyosati
kabilarni qamrab oluvchi bilvosita tartibga solishni amalga oshirish
davlatning asosiy vazifalaridan hisoblanadi.
Davlat tomonidan ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik
ishlarini rag‘batlantirish zarurati fan va innovatsion jarayonlarning
iqtisodiy o‘sish va milliy sanoat korxonalarining raqobatbardoshli-
gini oshirishning asosiy omili ekanligi, hamda yangi ishchi o‘rinlari
yaratish manbai ekanligi bilan izohlanadi.
Tadbirkorlik faoliyati uchun iqtisodiy sharoitlar shakllanishi bilan
bog‘liq innovatsion faollikni rag‘batlantirishning bilvosita tadbirla-
ridan biri – bu tadbirkorlarga mablag‘ va resurslarning sezilarli
qismini innovatsion jarayonlarga yo‘naltirishga imkon beruvchi soliq
va amortizatsiya siyosatini yurgizish hisoblanadi.
Davlat tomonidan innovatsion jarayonlarni tartibga solishning
zarurati avvalo ularning iqtisodiyot va umuman jamiyat uchun aha-
miyati oshayotganligi bilan bog‘liqdir. Mamlakatning iqtisodiy ta-
raq qiyoti ekstensiv va intensiv omillar mosligiga tayanadi. Zamo-
naviy davrda ishlab chiqarishga yangi birlamchi resurslarni jalb
etish orqali iqtisodiy o‘sishga erishish imkoniyati cheklangandir. Shu
sababli iqtisodiy taraqqiyotda intensiv omillar hal qiluvchi ahamiyat
kasb etadi. Demak, innovatsiyalarning umum ijtimoiy mohiyatining
asosiy jihati ularning makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarga hal qiluvchi
taʼsiri hisoblanadi. Bundan tashqari, innovatsiyalar ijtimoiy ishlab
chiqarish tuzilmasiga, institutsional iqtisodiy mexanizmlarga,
ijtimoiy barqarorlikka, atrof-muhitga, milliy xavfsizlik darajasiga
va eng asosiysi jahon xo‘jaligi tizimidagi milliy iqtisodiyotlar
raqobatdosh ligiga taʼsir etadi.
Demak, davlat innovatsion jarayonlarni bugungi kunda aynan
ular mamlakat taraqqiyoti istiqbolini belgilab berishi tufayli ham
tartibga solishi lozim. Yuqoridagilardan kelib chiqib, shuni taʼkidlash
mumkinki, davlat innovatsion siyosati uch asosiy yo‘nalishga
ajratiladi:
– innovatsion faoliyatni faollashtirishni taʼminlash.
U o‘z navbatida quyidagilarga bo‘linadi: fundamental tadqiqotlarni
558