Page 558 - Innovatsion iqtisodiyot
P. 558
INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
Hindistonda venchur kapitaldan foydalanish borasida to‘plangan
boy ijobiy tajribalar venchurli biznes bugungi kunga kelib,
kuchli jahon industriyasiga aylanganligini amalda ko‘rsatdi va u
iqtisodiyotning istiqbolli sohalarini qo‘llab-quvvatlashda muhim
vositalardan biri sifatida o‘zini namoyon eta oldi. Venchurli biznes
investitsion resurslarning tanqisligi va qimmatligini bartaraf etishga
ko‘maklashgani holda iqtisodiy o‘sish sifatini tubdan o‘zgartirishi
mumkin. Xususan, Hindistonda dasturiy mahsulotlarni ishlab
chiqarish sohasida investitsiyalarni va venchurli biznesni qo‘llab-
quvvatlash natijasida 1990-yillarning boshida juda katta iqtisodiy
samaraga erishildi. Informatsion texnologiyalar eksportidan daromad
1999-yilda 2,7 milliard dollarni tashkil etgani holda, bu ko‘rsatkich
2000-yilga kelib 4 milliard dollardan oshib ketdi.
Venchurli tadbirkorlikka investitsiyalar, xususan, yuqori malakali
mutaxassislar bandligining o‘sishiga, aholi turli qatlamlari turmush
darajasining yaxshilanishiga olib keladi. Venchur kapitalining
dunyo bozori hajmi 1990-yillarning o‘rtalariga kelib 100 milliard
dollarlik chegaradan oshib ketdi. Venchurli tadbirkorlik fan
sig‘imli tarmoqlarda yangi ishlanmalarni joriy etishda muhim
o‘rin tutadi. Moliyalashtirish manbalari tuzilmasi va mablag‘larni
taqdim etish shartlari nuqtai nazaridan u investitsiyalarning jalb
qilishning anʼanaviy usullaridan bir muncha farq qiladi. Venchurli
biznes innovatsion faoliyatning investitsion mexanizmining
yangi tipini yaratgani holda, iqtisodiyotning yaxlit holda faoliyat
ko‘rsatish samaradorli gini oshiradi. Bizning fikrimizcha, venchurli
tadbirkorlikning barcha afzalliklaridan milliy iqtisodiyotning barcha
bo‘g‘inlarida birdek foydalanilishi lozim.
13.3. Davlatning innovatsion siyosati korxonalar
raqobatdoshligini oshirishning
muhim omili sifatida
O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish sharoitida
davlatning ilmiy-texnologik taraqqiyot sohasida innovatsion va
investitsion faoliyat uchun zarur iqtisodiy imkoniyatlar yaratish o‘z
557
