Page 108 - Η τελευταία αυτοκράτειρα του Βυζαντίου

μεγαλοπρεπής επί Ιουστινιανού από τους αρχιτέκτονες Ανθέμιο και
Ισίδωρο. Τότε ήταν που ο Ιουστινιανός θαύμασε το ναό και
αναφώνησε: «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον
επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!»
Στα επίσημα θυρανοίξια του ναού έγινε μεγάλη γιορτή,
συγκεντρώθηκε πολύς κόσμος και σε όλους προσφέρθηκε δωρεάν
γεύμα. Μου είπαν κάποτε ότι εκείνη την εποχή υπηρετούσαν στο
ναό 80 ιερείς, 150 διάκονοι, 40 διακόνισσες, 70 υποδιάκονοι, 160
αναγνώστες, 25 ψάλτες και είχε και 75 θυρωρούς. Στην εποχή μου
όμως δεν είχαν μείνει ούτε οι μισοί. Τώρα οι Τούρκοι τον έχουν
κάνει τζαμί.
Ο ναός ήταν περίπου ογδόντα μέτρα μήκος και εβδομήντα πλάτος
και χώραγε χιλιάδες πιστούς. Ο τρούλος του είχε έκταση σχεδόν όσο
το πλάτος του ναού και στηριζόταν σε τέσσερις τεράστιες ορθογώνιες
κολόνες με απόσταση μεταξύ τους τριάντα μέτρα. Ολόγυρα είχε
παράθυρα και ο εσωτερικός χώρος φωτιζόταν σε τέτοιο σημείο, που
αν κάποιος τον κοίταζε από κάτω είχε την εντύπωση ότι ο τρούλος
αιωρούνταν!
Ο έξω νάρθηκας είχε πέντε πύλες. Ο έσω νάρθηκας είχε και αυτός
πέντε πύλες από τις οποίες η μεσαία λέγεται και Ωραία Πύλη. Στο
εσωτερικό ο ναός είχε δυο μεγάλες κιονοστοιχίες που τον χώριζαν σε
τρία μέρη. Ήταν στρωμένος με μάρμαρα και είχε εκατό παράθυρα
ώστε το φως να πλημμυρίζει το χώρο. Ολόγυρα και πιο ψηλά από
τους διαδρόμους υπήρχαν τα υπερώα και οι ανώτερες γαλαρίες, απ’
όπου συνήθως παρακολουθούσαν τη λειτουργία οι γυναίκες. Στον
εξωτερικό χώρο υπήρχαν δύο τεράστιοι αυλόγυροι με όμορφους
κήπους για την αναψυχή του κόσμου.
Αλλά τώρα ας επιστρέψω σ’ αυτό που έλεγα. Πράγματι, το
πρόγραμμα ακολουθήθηκε κατά γράμμα. Πρώτα παρακολουθήσαμε
τη λειτουργία κι ύστερα από δύο ώρες περίπου πήραμε τα φορεία
μας, που τα κουβάλαγαν υπηρέτες, και κατευθυνθήκαμε προς την
αγορά, εκεί που πουλούσαν τα καλύτερα υφάσματα. Κάποια στιγμή,
καθώς ήμασταν ακόμη κοντά στη μεγάλη εκκλησία, είπα στη μητέρα
να σταματήσουμε.
«Τι είναι αυτό εδώ;» ρώτησα και της έδειξα ένα κτίριο με