Page 254 - Η τελευταία αυτοκράτειρα του Βυζαντίου

τρούλο και τοιχογραφίες.
Εξίσου αξιόλογο είναι και το μοναστήρι που οι Ρωμιοί
ονομάζουμε Μονή της Χώρας. Το επισκέφτηκα και άναψα ένα κερί
στα γρήγορα εκείνη τη μέρα. Το λέγαμε και Χωρίον ή Χώρα, γιατί
αρχικά ήταν έξω από τα παλιά τείχη του Μεγάλου Κωνσταντίνου,
πριν χτιστεί το τείχος του Θεοδοσίου. Ο ναός της μονής είναι πολύ
όμορφος και στο νάρθηκα μπορούσε να δει κανείς το θαυμάσιο
ψηφιδωτό που απεικόνιζε τον Θεόδωρο Μετοχίτη –παλιό
πρωθυπουργό του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β΄ στις αρχές του 14ου
αιώνα– να προσφέρει στον καθήμενο Σωτήρα Χριστό το σχέδιο του
ναού. Είχε δε δύο νάρθηκες και υπέροχα ψηφιδωτά. Ο ναός πάντως
πρέπει να οικοδομήθηκε αρχικά τον 6ο αιώνα από τον Άγιο
Θεόδωρο, ενώ ανακατασκευάστηκε τον 11ο.
Περπατώντας στα σοκάκια της Πόλης έβλεπα συνοικίες ολόκληρες
ισοπεδωμένες από τη φωτιά. Παντού χαλάσματα, γκρεμισμένα σπίτια
και οικήματα κάθε είδους. Τα μαγαζιά ήταν λίγα στις γειτονιές, ενώ
άνθρωποι πεινασμένοι ζητιάνευαν ένα κομμάτι ψωμί ή λίγα χάλκινα
νομίσματα. Τέτοια φτώχεια δεν είδα σε καμιά πόλη απ’ όσες
επισκέφτηκα μέχρι σήμερα στην Ευρώπη. Απόλυτη πενία, απλωμένη
απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλη τη Βασιλεύουσα. Αυτή ήταν η Πόλη μου;
Αυτή ήταν η ένδοξη πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Ρωμιών;
Πώς την είχαν καταντήσει έτσι οι Τούρκοι; Χειρότερη και από τότε
που την είχαν οι Φράγκοι, το 1204!
Σας λέω ότι είδα, μέσα στο καταχείμωνο, ανθρώπους, νέους και
γέρους, να κοιμούνται στους δρόμους. Γυμνά παιδιά που έτρεχαν
πίσω σου και παρακαλούσαν όχι για χρήματα, αλλά για ένα κομμάτι
ψωμί. Γυναίκες με κουρελιασμένα ρούχα να ζητιανεύουν στο κρύο
και στη βροχή με τα μωρά στα χέρια τους. Παντού μιζέρια, φτώχεια
και τίποτε άλλο. Έδωσα μια μικρή βοήθεια σε πολλούς. Αλλά πού να
πρωτοδώσεις και ποιον να πρωτοβοηθήσεις από τους χιλιάδες
εμπερίστατους; Απίστευτες καταστάσεις!
Είχαν περάσει πάνω από έξι μήνες αφότου είχε τελειώσει ο
πόλεμος, αλλά μέσα στην Πόλη τίποτα δεν είχε βελτιωθεί. Άκουσα
κάποια στιγμή ότι ο σουλτάνος είχε δώσει εντολή, μέσα στον
επόμενο χρόνο, να μεταφερθούν, ακόμα και με τη βία, καινούργιοι