Page 269 - Η τελευταία αυτοκράτειρα του Βυζαντίου

κυρίως. Γενικά ήξερε να κρατάει τον έλεγχο και την ισορροπία στα
λόγια και στα έργα του και να επιβάλλεται εκεί που θεωρούσε ότι
έπρεπε.
Για τη δράση του έχω μιλήσει και αλλού σ’ αυτό το βιβλίο, ήδη
από τότε που ήταν ακόμη στον Μυστρά. Τον Ιανουάριο του 1449
στέφθηκε στον Μυστρά αυτοκράτορας και κατόπιν μετέβη με πλοίο
στην Πόλη. Εκεί συνάντησε πολλά προβλήματα, τα σημαντικότερα
εκ των οποίων ήταν η πολιτικο-θρησκευτική διαμάχη ενωτικών-
ανθενωτικών και βέβαια η στρατιωτική οργάνωση της Πόλης ενάντια
στους ήδη απειλητικούς Τούρκους.
Με την ευκαιρία θα πω λίγα και γι’ αυτούς. Κατέφτασαν ως
επιδρομείς από τα βάθη της Ανατολίας και πρώτη φορά
συγκρουστήκαμε τον 11ο αιώνα. Αλλά απειλητικοί για την
Κωνσταντινούπολη έγιναν πολύ αργότερα, τον 14ο αιώνα. Τότε οι
δικοί μας δεν έδειξαν τη δέουσα προσοχή απέναντι στους Τούρκους,
οι οποίοι, στα επόμενα χρόνια, εκμεταλλευόμενοι τις εσωτερικές μας
έριδες, άρχισαν να επεκτείνονται μέχρι που κατέλαβαν όλη τη Μικρά
Ασία και πέρασαν στην Ευρώπη.
Οι μέρες μας ήταν μετρημένες, αλλά παραδόξως παράταση στη
ζωή της ρωμιοσύνης έδωσε μια απρόοπτη εξέλιξη. Το 1402 οι
Μογγόλοι κατέφτασαν απειλητικοί από την Ασία. Οι Τούρκοι
έσπευσαν να τους αντιμετωπίσουν στα βάθη της Μικράς Ασίας, αλλά
ηττήθηκαν στη μάχη της Άγκυρας και το κράτος τους σχεδόν
διαλύθηκε. Μάλιστα ακολούθησε εμφύλια διαμάχη ανάμεσα στους
γιους του πεθαμένου σουλτάνου για τη διαδοχή. Όμως λίγα χρόνια
αργότερα κατάφεραν να ανακάμψουν.
Το 1422 οι Τούρκοι πολιόρκησαν ανεπιτυχώς την
Κωνσταντινούπολη, ενώ στα επόμενα έτη ανακατέλαβαν όλα τα
Βαλκάνια. Ήταν επιτακτικό να ανασυγκροτηθεί η Ευρώπη και να
αντιμετωπίσει ενωμένη τον κίνδυνο. Αλλά παρά τις εκκλήσεις των
δικών μας αυτοκρατόρων, ποτέ οι Ευρωπαίοι δε συγκρότησαν ένα
στρατό της προκοπής για να χτυπήσουν το σουλτάνο. Έτσι, ακόμα
και μετά την ένωση των Εκκλησιών, το 1439, η περιβόητη
σταυροφορία του Πάπα κατέληξε σε οικτρή αποτυχία.
Το 1451 πέθανε ο σουλτάνος κι άφησε στο θρόνο το γιο του, τον