Page 420 - Η τελευταία αυτοκράτειρα του Βυζαντίου

οι χιλιάδες Ρωμιοί της πόλης. Μέλη της είναι κάποιοι λίγοι, έγκριτοι
και άξιοι. Εγώ δεν είμαι ανάμεσα σ’ αυτούς. Δε θέλησα να εγγραφώ,
για να μην πουν ότι θέλω να τους εξουσιάζω. Όμως βοηθάω την
αδελφότητα ποικιλοτρόπως, αλλά κυρίως οικονομικά. Αυτό το
δέχονται, όπως και από άλλους απλούς Ρωμιούς της πόλης μας.
Δυστυχώς, όμως, παρά την πίστη μας στη Γαληνοτάτη και παρά
τις συνεχείς αιτήσεις μου, οι αρχές δε μας έχουν δώσει ακόμη το
δικαίωμα να χτίσουμε δική μας εκκλησία και σχολείο. Έχω πει και
αλλού ότι αγόρασα και δώρισα στην αδελφότητα ένα μεγάλο
οικόπεδο κοντά στο παλάτι του δόγη. Αλλά δεν ξέρω γιατί οι αρχές
ακόμη αρνούνται. Φοβούνται άραγε κάτι από μας;
Οι Βενετοί πάντως μας έχουν παραχωρήσει, από το 1470, ένα
παρεκκλήσιο στον Άγιο Βλάσιο, για να εκκλησιαζόμαστε. Αλλά πού
να χωρέσει τους χιλιάδες ορθοδόξους Ρωμιούς της πόλης; Εξάλλου
από πάντα πίστευα ότι ειδικά οι Ρωμιοί, σε σχέση με τις άλλες
μειονότητες της Βενετίας, πρέπει να έχουμε μια ιδιαίτερη θέση εδώ.
Πέρα από την αδελφότητα, ως τελευταία αυτοκράτειρα του
Βυζαντίου, όφειλα να ασχοληθώ προσωπικά με το λαό μου στη
Βενετία. Έτσι, μέχρι σήμερα, προίκισα εκατό φτωχές κοπέλες
ρωμιοπούλες με εκατό δουκάτα την καθεμία. Άφησα κι άλλες δέκα
χιλιάδες δουκάτα στη διαθήκη μου, για να προικιστούν άλλες εκατό
μετά το θάνατό μου. Άλλα τόσα χρήματα πλήρωσα για εκατό
ελληνόπουλα, να πάνε να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια στο
εξωτερικό, μέχρι να καταφέρει η αδελφότητα να ιδρύσει στη Βενετία
ένα κολέγιο με Ρωμιούς δασκάλους.
Στον Βλαστό για το τυπογραφείο έδωσα πέντε χιλιάδες δουκάτα
και μέχρι σήμερα τα πάει μια χαρά. Μου λέει κι ο ίδιος ότι το
εμπόριο του βιβλίου έχει μεγάλη πέραση κι ότι ο κόσμος, σε όλη την
Ευρώπη, διψάει για μάθηση και κυρίως για ελληνικά βιβλία. Πάντα
πίστευα ότι μόνο με τη μόρφωση ο Ρωμιός θα μπορέσει να
συνειδητοποιήσει την αξία του και να βρει πάλι τη λευτεριά του.
Με τους πολέμους κατά των Τούρκων, είχαμε στη Βενετία έντονο
το πρόβλημα των προσφύγων, πολλοί εκ των οποίων ήταν Έλληνες.
Οι αρχές ήταν αναγκασμένες ή να τους δέχονται ή –το καλύτερο,
κατά τη γνώμη μου, που έκανε– να τους μεταφέρει σε άλλα μέρη της