Page 147 - NRCM1

Đức Thanh

chân lý thƣờng trú để thuyết minh chân tâm, chứ không
phải y vào tục lý để nói về các cảnh giới. Vì duy chân
thì hết thảy đều không, nhƣng duy tục thì vạn hữu đều
có. Chúng ta không nên tuyệt đối nhận lầm rồi chấp
trƣớc ý Tổ, khiến sinh tâm mạt sát pháp môn Tịnh độ.
Có hiểu đƣợc nhƣ vậy thì mới thật là biết cách đọc
sách cổ nhân một cách thiện xảo và thâm hiểu ý cổ
nhân một cách tinh vi.
Vì các lý do trên, một lần nữa, ta phải cân nhắc lại
thật kỹ để định lại một cách chân xác giá trị và phạm vi
của câu danh ngôn “Tự tánh Di Đà, duy tâm Tịnh độ”.
Nếu đứng về phƣơng diện Chân Ðế mà nói thì không
một pháp gì tồn tại (nhất pháp bất lập), ngay đến Phật
cũng không còn đƣợc trú trƣớc, huống nữa là Cực lạc
và niệm Phật cầu vãng sinh! Vì thế mà nói ngoài bản
tánh không có Di Đà (tự tánh Di Dà) và ngoài tâm
không có Tịnh độ (duy tâm Tịnh độ). Cảnh giới ấy là
cảnh giới tuyệt đối của Ðệ Nhất Nghĩa Không, cho nên
đem “dụng” quy về “thể” thì không một pháp nào đƣợc
gọi là pháp sở đắc cả.
Ngƣợc lại, khi chƣa đạt đƣợc Ðệ Nhất Nghĩa
Không thì phải trú trên “dụng” mà nói và phải nƣơng
theo từng tầng bậc tu chứng để làm bàn đạp và tiến lên,
do đó mỗi tầng bậc đều có những pháp sở đắc riêng
biệt. Đối với công phu nội chứng của hành giả chƣa đạt
đến trình độ tuyệt đối thì không thể bảo rằng tâm cảnh
đều không, thọ tƣởng đều tịch. Tâm cảnh chƣa không,
thọ tƣởng chƣa tịch thì hiển nhiên năng và sở còn tồn
tại, y báo và chánh báo đều phân minh. Một sắc, một

146