Page 61 - หนังสือเรียนภาษาไทย ม.ปลาย พท.31001

52

1. ทานกัณฑ ผูแตง “สํานักวัดถนน เนื้อเรื่องกลาวถึงกอนที่พระเวสสันดรจะเสด็จออกไปอยูปา
ไดทรงทําทานครั้งยิ่งใหญเรียกวา สัตตสดกมหาทาน แลวทูลลาพระเจาสญชัยและพระนางผุสดี รุงขึ้น

พระเวสสันดรใหเจาหนาที่เบิกเงินทองบรรทุกรถทรง เสด็จออกจากเมืองพรอมพระนางมัทรีและสองกุมาร
ขณะเสด็จทรงโปรยเงินทองเหลานั้นเปนทาน กอนจะถึงปามีพราหมณมาทูลขอรถทรงบริจาคให พระเวสสันดร

ทรงอุมพระชาลี พระนางมัทรีทรงอุมพระกัณหา เสด็จมุงสูปาดวยพระบาท”

พินิจตัวละครในกัณฑทานกัณฑ ซึ่งจะพินิจเปนตัวอยางเพียง 1 ตัว เทานั้น คือ พระเวสสันดร
เพราะถือวาเปนตัวเอกของเรื่อง พระเวสสันดรคือ พระโพธิสัตวชาติสุดทายกอนจะมาเปนพระพุทธเจา

พฤติกรรมของพระองคจึงเปนแนวที่เหนือบุคคลธรรมดา ซึ่งบุคคลธรรมดายากที่จะปฏิบัติไดดังพระองค

อาทิ
1.1 ใฝใจที่จะทําทาน ซึ่งเปนลักษณะนิสัยที่มีมาแตยังทรงพระเยาว ครั้งเสด็จขึ้นครองราชย

ก็ทรงบริจาคทานทุกวันเปนประจํา แมชางปจจัยนาค ซึ่งเปนชางคูบานคูเมืองก็ประทานใหแกผูที่เดือนรอน

จนเปนเหตุใหถูกเนรเทศ กอนออกจากเมืองยังไดบริจาคทานอันยิ่งใหญที่เรียกวา สัตตสดกมหาทาน
ดังขอความ “พระพักตรเธอผองแผวเพื่อจะบําเพ็ญพระโพธิญาณเสด็จออกยังโรงทานทองสนาม...เธอก็ให

พระราชทานสิ้นทุกประการ ประจงจัดสัตตสดกมหาทาน เปนตนวา คชสารเจ็ดรอย...ใหจัดโคนมนับรอย
มิไดขาด ทั้งทาสทาสีก็สิ้นเสร็จ...เธอหยิบยกสัตตสดกมหาทานแลว พระทัยทาวเธอผองแผวชื่นบานตอ

ทานบารมี...” นอกจากนี้พระเวสสันดรไดทรงบําเพ็ญทานอันยิ่งใหญ คือ บุตรทานและประทานพระชายา
ใหแกพราหมณ (พระอินทร ปลอมมา) การใหทานทั้งสองครั้งนี้เปนยอดแหงทานหามีผูใดกระทําได เชน

พระองค

1.2 ทรงมั่นในอุเบกขา ทรงมีพระทัยที่เด็ดเดี่ยวมั่นคงไมหวั่นไหวตอการกระทําใด ๆ ที่จะ
ทําใหพระองคทรงเกิดกิเลส

1.3 ทรงเปนผูรอบคอบ เห็นไดจากการทํากําหนดคาตัวสองกุมาร ซึ่งเปนพระโอรสและ

พระธิดาที่พระองคประทานแกชูชก เพื่อมิใหสองกุมารตองไรรับความลําบากและไดรับความเสื่อมเสีย
คุณคาของกัณฑทานกัณฑ

1. คุณคาดานวรรณศิลป (ความงามทางภาษา)

ทานกัณฑนี้ดีเดนในเชิงพรรณนาโวหาร มีการใชโวหารที่ไพเราะและทําใหเกิดจินตภาพ
แกผูอาน เชน ตอนที่พระนางผุสดีพูดกับพระเวสสันดรใชถอยคําที่อานแลวซาบซึ้งกินใจ “วาโอพอฉัตร-

พิชัยเชตเวสสันดรของแมเอย ตั้งแตนี้พระชนนีจะเสวยพระอัสสุชนธารา แมไปทูลพระบิดาเธอก็ไมโปรด

แมวอนขอโทษเธอก็ไมให...พระลูกเอย...แตนี้จะชุมชื่นไปดวยน้ําคางในกลางปา พอจะเสวยแตมูลผลาตาง
เครื่องสาธุโภชนทุกเชาค่ํา ถึงขมขื่นก็จะกลืนกล้ําจําใจเสวย...”

2. คุณคาดานสังคม
2.1 ดานการปกครอง ในเรื่องพระเวสสันดรจะเห็นวา กษัตริยทรงฟงเสียงประชาชน

เมื่อประชาชนลงมติใหเนรเทศพระเวสสันดร เพราะเจาสญชัยก็ยอมเนรเทศแสดงใหเห็นถึงความเปน

ประชาธิปไตย