Page 75 - องค์ความรู้สู่การบริหารจัดการเมืองยั่งย

72

6. การก าหนดความถี่ในการเก็บตัวอย่างน้ าผิวดิน
ข้อเสนอแนะทางวิชาการส าหรับความถี่ในการเก็บตัวอย่างน้ า เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ าในล าธารแม่น้ าและ
ทะเลสาบ แหล่งน้ า
ความถี่ในการเก็บตัวอย่างน้ า

- แม่น้ าหรือล าธารที่ใช้เป็นจุดอ้างอิง อย่างน้อย 4 ครั้งต่อปี ในช่วงน้ ามากและน้อย
- ทะเลสาบที่ใช้เป็นจุดอ้างอิง 1 ครั้งต่อปี
- แม่น้ าทั่วไป 12 – 24 ครั้งต่อปี

- ทะเลสาบทั่วไป 1 – 2 ครั้งต่อปี
7. การเตรียมความพร้อมก่อนออกภาคสนาม
การเตรียมความพร้อมก่อนออกภาคสนามย่อมท าให้การด าเนินงานเป็นไปอย่างมีระบบและด าเนินงานได้ตาม
วัตถุประสงค์ของการเก็บตัวอย่าง
1) วางแผนการออกส ารวจ ประกอบด้วย วัตถุประสงค์/เป้าหมาย/จุดเก็บและจ านวนตัวอย่าง

2) เตรียมอุปกรณ์การส ารวจและเก็บตัวอย่าง คือ แบบส ารวจ/ปากกา/ขวดเก็บตัวอย่าง/ถังน้ า/ถุงมือ/GPS เป็น
ต้น
3) ตรวจสอบความพร้อมก่อนการเดินทาง

การเตรียมอุปกรณ์การส ารวจและเก็บตัวอย่างน้ า
- อุปกรณ์การส ารวจ เช่น เครื่องมือวัดพิกัดทางภูมิศาสตร์ GPS ใช้วัดค่าพิกัด และแหล่งน้ า หรือจุดอ้างอิงทาง
ภูมิศาสตร์ กล้องถ่ายรูปใช้ส าหรับถ่ายประกอบในการบันทึกข้อมูลภาคสนาม
- อุปกรณ์และเครื่องมือเก็บตัวอย่างน้ า ประกอบด้วย เครื่องมือตรวจวัดคุณภาพน้ าภาคสนาม ได้แก่ เครื่องวัด

ออกซิเจนละลาย (DO Meter) เครื่องวัดความเป็นกรด-ด่าง (pH Meter) เครื่องวัดความเค็ม (Salinometer) การน า
ไฟฟ้า (Conductivity Meter) อุณหภูมิ (Thermometer) เครื่องวัดความขุ่น (Turbidity Meter)
- ชุดอุปกรณ์ส าหรับเก็บตัวอย่างน้ า ประกอบด้วย เครื่องมือเก็บตัวอย่างน้ า เชือกส าหรับผูกติดเครื่องมือเก็บ
ตัวอย่างน้ า เพื่อเก็บน้ าลึก ถังน้ าใส่ขวดเก็บตัวอย่างขณะท าการเก็บตัวอย่าง กรวยหรือกระบวยส าหรับใช้กรอกตัวอย่าง

น้ าจากเครื่องเก็บตัวอย่างลงขวดเก็บตัวอย่างน้ า
ขวดเก็บตัวอย่างน้ า ประกอบด้วย
1) ขวดแก้วทึบแสงส าหรับเก็บแบคทีเรีย ขวดที่ใช้จะต้องมีการฆ่าเชื้อโรคโดยการสเตอริไลซ์เสียก่อน
2) ขวดแก้วทึบแสงส าหรับเก็บ Pesticide

3) ขวดแก้วทึบแสงส าหรับเก็บ Oil & grease
4) ขวดแก้วใสส าหรับเก็บ PO4-P
5) ขวดแก้วพลาสติก PE ส าหรับเก็บตัวอย่างน้ าวิเคราะห์ค่า BOD, NO2-N, SS etc.

6) ขวดพลาสติก HDPE ส าหรับเก็บตัวอย่างน้ าวิเคราะห์ TP, NO3-N, NH3-N etc.
7) ขวด DO
ระหว่างเก็บตัวอย่างน้ า
1) ใส่ถุงมือเพื่อป้องกันสิ่งสกปรกปนเปื้อน โดยก่อนเก็บตัวอย่างน้ าให้ใช้ตัวอย่างน้ าที่จะเก็บกลั้ว (rinse) ขวด
เก็บตัวอย่างก่อน 2-3 ครั้ง เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีสารแปลกปลอมอื่นเจือปนในขวดเก็บน้ า ยกเว้นขวดเก็บน้ าตัวอย่างเพื่อ