Page 19 - Psychology
P. 19
หน้ า | 16
บทที่ 2
จิตวิทยาบุคลิกภาพ
บุคลิกภาพ หมายถึง คุณลักษณะโดยส่วนรวมทั้งหมดของบุคคล ซึ่งประกอบไปด้วยคุณลักษณะ
ภายนอก ได้แก่ รูปร่างหน้าตา กิริยาท่าทาง และคุณลักษณะภายใน ได้แก่ นิสัยใจคอ ความคิด ความเชื่อ
ทัศนคติ ค่านิยม อารมณ์ ซึ่งคุณลักษณะทั้งหลายเหล่านี้เป็นตัวกําหนดรูปแบบของพฤติกรรมแสดงออกจน
กลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว อันมีผลทําให้บุคคลนั้นแตกต่างไปจากคนอื่น
ทฤษฎีบุคลิกภาพ (Theories of Personality)
ทฤษฎีบุคลิกภาพ หมายถึง แนวทางที่นักจิตวิทยาใช้ในการอธิบายธรรมชาติของบุคลิกภาพที่เกี่ยวข้อง
กับโครงสร้าง (structure) กระบวนการ (process) และสาระสําคัญ (content) เพื่อให้เข้าใจถึงความแตกต่าง
ด้านบุคลิกภาพที่เกิดขึ้นในแต่ละบุคคล แต่เนื่องจากแนวคิดหรือทฤษฎีเกี่ยวกับบุคลิกภาพที่นักจิตวิทยา
ทั้งหลายได้อธิบายไว้นั้นมีเป็นจํานวนมาก จึงอาจจะจําแนกเป็นกลุ่มทฤษฎีได้ดังต่อไปนี้
1. กลุ่มทฤษฎีการเคลื่อนไหวทางจิต (Psychodynamic Theories)
ทฤษฎีบุคลิกภาพในกลุ่มนี้ ประกอบด้วย
1.1 ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ของฟรอยด์ (Psychoanalysis Theory) ซิกมันด์ฟรอยด์ จิตแพทย์
ชาวเวียนนา ประเทศออสเตรีย เป็นผู้ก่อตั้งทฤษฎีจิตวิเคราะห์ขึ้น โดยอาศัยข้อมูลและประสบการณ์จาก
การรักษาผู้ป่วยในคลินิกของเขา ฟรอยด์ได้ให้ความสนใจเกี่ยวกับบุคลิกภาพการแสดงออกของแต่ละคนเป็น
อย่างมาก ซึ่งเขาได้อธิบายทฤษฎีบุคลิกภาพของบุคคลไว้ดังนี้
1) ทฤษฎีโครงสร้างบุคลิกภาพ (Structure of Personality) จากการศึกษาและรวบรวม
ข้อมูลของฟรอยด์ พบว่าโครงสร้างบุคลิกภาพของบุคคลเกิดจากความขัดแย้งกันระหว่างพลังงานทางจิต
3 ส่วน ได้แก่ อิด (id) อีโก้ (ego) และซูเปอร์อีโก้ (super ego) โดยพลังทั้ง 3 ส่วนนี้จะอยู่ในจิตทั้ง 3 ระดับ
ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
รูปที่ 9 แสดงพลังงานทางจิตและจิต 3 ระดับตามทฤษฎีจิตวิเคราะห์ของฟรอยด์ (ที่มา : Kalat; 1990)
