Page 105 - Phẩm Tam Quốc

vũ thắng Viên Thiệu. Thứ tư, con người Viên Thiệu ỷ vào thế lực gia tộc

“Bốn đời tam công”, ra vẻ ta đây, tìm kiếm danh dự (Thiệu dựa vào tiếng tăm
cha ông, ung dung vờ tài trí, cần có danh dự), vì vậy những người tự cho
mình là thanh cao thường tìm đến với Thiệu, đáng tiếc họ chi có bề ngoài,
không được thực tài thực học (những người theo đến thường không có học
vấn). Còn minh công thì đãi người chân thành, không màu mè giả dối (công
nhân từ đãi người, không giả dối), bản thân sinh hoạt giản dị (luôn thực hiện
cần kiệm), người có công được khen thưởng đích đáng (không tiếc với người

có công). Vì vậy, những người vừa trung thành vừa tài giỏi, đều đến quy
thuận ngài (những người trung thành, tài ba trong thiên hạ đều muốn được
dùng), đó là nhân đức thắng Viên Thiệu. Tuân Úc nói, có “bốn cái thắng” đó,
thêm nữa minh công lại tôn phụng thiên tử, khôi phục chính nghĩa, ra quân
đường hoàng, danh chính ngôn thuận, có lý gì để không thắng? Quách Gia
cũng từng nói như vậy. Có điều, Quách Gia có phần huênh hoang hơn, một

hơi nói ra “mười điều thắng”: đạo thắng, nghĩa thắng, trị thắng, độ thắng,
mưu thắng, đức thắng, nhân thắng, minh thắng, văn thắng, võ thắng. Ngược
lại với đó, Viên Thiệu có “mười điều bại”. Có điều Tam quốc chí chỉ ghi
“Bốn điều thắng” của Tuân Úc, “mười điều thắng, mười điều bại” là lời chú
thích của Bùi Tùng Chi dẫn dụng lời nói “Phó Tử” của Phó Huyền thời Tây
Tần. Lời nói của mưu sĩ không phải là thực cả, nhất là Tuân Úc và Quách Gia
lại đứng trên lập trường của Tào Tháo, đôi khi phải nói vống lên để lấy thế

cho Tào Tháo. Nhưng vấn đề sẽ sáng tỏ nếu như mưu sĩ Viên Thiệu cũng nói
như vậy.

Hãy xem bên phía Viên Thiệu đã nói những gì.
Thư Thụ, Điền Phong là mưu sĩ của Viên Thiệu chưa có được (cũng không
thể) sự so sánh toàn diện về Tào Tháo và Viên Thiệu, nhưng họ đã nêu ra một
vấn đề rất cơ bản, tức là chiến tranh có chính nghĩa không. Theo chú dẫn Hán

Hiến đế, của Bùi Tùng Chi trong Tam quốc chí – Viên Thiệu truyện. Thư
Thụ và Điền Phong nói với Viên Thiệu, chiến tranh liên miên (Năm nào cũng
ra quân), dân chúng mệt mỏi khốn khổ (trăm họ mệt mỏi), quốc khố rỗng
không (kho tàng không có tích lũy), thuế má chỉ có tăng không có giảm (thuế
má nặng nề), đó là họa nạn lớn nhất của đất nước. Vì vậy, cần phải phát triển
sản xuất, để dân chúng được yên, phái sứ giả đến trình bày thành tựu của

chúng ta với thiên tử. Nếu không đi được, phải tố cáo Tào Tháo ngăn cản
đường tôn vương, phá hoại đại nghiệp thống nhất, sau đó bằng vận động
chiến, du kích chiến và chiến tranh lâu dài đối phó với Tào Tháo. Không quá
ba năm “việc sẽ thành”.