Page 108 - Phẩm Tam Quốc
P. 108
địch nổi!
Nhưng vẫn còn những điều khiến Tuân Úc phải lo nghĩ. Họ đều là những
nhân tài, không thể phủ nhận, nhưng họ đều có nhược điểm: “Điền Phong
thẳng nhưng hay phạm thượng, Hứa Du tham và bất trị, Thẩm Phối mạnh
nhưng vô mưu, Phùng Kỷ quyết đoán, luôn cho mình là đúng”. Thẳng mà
phạm thượng, cơ mưu ít được dùng; tham mà bất trị, trung thành khó được
bảo đảm; mạnh mà vô mưu, quyết sách khó chu đáo; quả quyết luôn cho
mình là đúng, làm việc khó tránh khỏi bá đạo. Thậm chí Tuân Úc còn dự
đoán, nếu người nhà Hứa Du phạm pháp, hai người tận trung như Thẩm Phối,
Phùng Kỷ tất sẽ không nể, chấp pháp như sơn, Hứa Du nhất định sẽ làm
phản. Còn Nhan Lương và Văn Sú, bất quá chỉ là những kẻ thất phu hữu
dũng, “chỉ một trận là tóm được”. Kết quả hoàn toàn như lời Tuân Úc, Điền
Phong vào tù, Hứa Du làm phản, Nhan Lương và Văn Sú đều bị mất đầu.
Nhưng nếu chỉ riêng số người đó có khuyết điểm thì không đáng ngại. Ở
đời được mấy ai thập toàn thập mỹ, ai cũng có nhược điểm. Cái gọi là “hiểu
người giao việc”, mấu chốt là phải hiểu rõ từng người, đâu là ưu điểm, đâu là
khuyết điểm, phải làm gì để phát huy sở trường, hạn chế sở đoản. Tiếc là
Viên Thiệu không hiểu như vậy. Nguyên tắc dùng người của Viên Thiệu chỉ
là thích hay ghét. Tiêu chuẩn để thích hay ghét rất đơn giản, thích những kẻ
hay ton hót, bợ đỡ; ghét những ai hay có ý kiến. Điền Phong hay nêu ý kiến,
Viên Thiệu cho Điền Phong vào nhà lao; Thư Thụ thích nêu ý kiến, Viên
Thiệu để Thư Thụ ngồi trên ghế lạnh, kết quả việc Thư Thụ ngồi trên ghế
lạnh là quyết sách của Viên Thiệu phạm hết sai lầm này đến sai lầm khác.
Viên Thiệu tiến quân Lê Dương, phái Nhan Lương đi đánh Bạch Mã. Thư
Thụ đã nhắc nhở, Nhan Lương nóng nảy, khó nhẫn nhịn, tuy kiêu dũng,
nhưng không thể một mình đánh một mặt. Viên Thiệu không theo, kết quả
Nhan Lương bị giết. Tào Tháo đưa quân về Quan Độ, Thư Thụ khuyên Viên
Thiệu nên đóng quân ở Diên Tân, chia quân đến Quan Độ. Phía Quan Độ vừa
đánh đã thắng, đại quân cứ đóng ở Diên Tân, sau đi cũng không muộn. Nếu
tiền phương bất lợi, chúng ta còn đường rút. Viên Thiệu lại không theo, kết
quả là bị Tào Tháo lôi vào đầm lầy. Tào Tháo tập kích Ô Sào, Thư Thụ lại có
ý kiến, phái Tưởng Kỳ dẫn đội biệt động cắt đường rút của Tào Tháo. Viên
Thiệu lại không theo, kết quả là toàn bộ vốn liếng bị đốt sạch. Tính cách của
Viên Thiệu khá đặc biệt, khả năng cũng khác lạ, phàm là ý kiến chính xác, có
lợi cho mình, theo bản năng Viên Thiệu nhất định sẽ chống lại, càng có lợi
Viên Thiệu càng không theo. Thực là điều kỳ lạ.