Page 116 - Phẩm Tam Quốc
P. 116
Tào Tháo hiểu rõ tầm quan trọng của nhân tài và cũng hiểu rõ về mình.
Tào Tháo biết, một hảo hán phải có ba người trợ lực, muốn thành sự nghiệp,
cần có người giúp. Tào Tháo cũng biết, về bối cảnh, lai lịch, địa vị, thực lực,
mình không bằng người khác. Không được như Viên Thiệu, có cả một gia tộc
hùng hậu; không được bằng Tôn Quyền, sẵn có cả một cơ nghiệp; thậm chí
không bằng cả Lưu Bị, có một tấm danh thiếp sáng lóa. Tào Tháo có rất ít
vốn liếng về chính tri, vì vậy cần có sự giúp đỡ, ủng hộ của nhiều người, nhất
là sự hợp tác của nhiều cao môn thế tộc, để có vốn kêu gọi. Có thể giúp được
là tốt, bất kể là giúp theo kiểu gì. Có tài, cần, có tiếng, cần, có hư danh cũng
cần, tóm lại, càng nhiều càng tốt. Thậm chí Tào Tháo không yêu cầu họ phải
có tác dụng thực tế, chỉ cần họ nắm được một ít kiến thức. Cũng không yêu
cầu họ phải thực bụng giúp mình, chỉ cần họ không chống đối công khai. Vì
vậy, sau khi nghênh đón thiên tử, dời đô về huyện Hứa, Tào Tháo đã có vô số
nhân tài, bao gồm cả những người như Khổng Dung. Đương nhiên, họ không
đến để giúp Tào Tháo. Họ nói, xin hết lòng vì đất nước và hoàng đế. Nhưng
trong tình hình Tào Tháo nắm trọn đại quyền thì việc hết lòng vì hoàng đế
hay hết lòng vì Tào Tháo có khác gì nhau? Chí ít, thì bên phía Tào Tháo
người cũng đông nghìn nghịt.
Có điều Tào Tháo càng thêm vui mừng vì có vô số người có chân tài thực
học. Tào Tháo là người có ý thức bình dân và tinh thần thiết thực. Tào Tháo
có câu danh ngôn: “Đừng vì hư danh mà chuốc lấy họa thực”. Tào Tháo xem
thường hư danh. Tào Tháo nhường chức vị Đại tướng quân cho Viên Thiệu,
là biểu hiện không chuộng hư danh. Tào Tháo cũng không sùng bái danh
nhân. Ngay từ thời liên quân Quan Đông, Tào Tháo đã được lĩnh giáo từ
“những người có hư danh”. Đúng, không nên mê tín danh nhân, danh nhân và
năng nhân là hai khái niệm. Danh nhân không nhất thiết là những người có
bản lĩnh thực sự, họ luôn luôn là “người có danh tiếng, nhưng số đông chỉ là
hư danh”. Nhất là vào cuối thời Đông Hán, thời kỳ nước sôi lửa bỏng đó, số
người thao thao bất tuyệt nhưng trong ngoài bất nhất chăng lẽ còn là ít sao?
Tào Tháo không hề bị lừa!
Thái độ của Tào Tháo trong vấn đề hôn nhân cũng vậy. Biện thị, phu nhân
thứ hai của Tào Tháo xuất thân là “con hát”. Thời đó nghề hát xướng không
chỉ là nghề ti tiện mà còn là nghề bị khinh rẻ. Biện phu nhân xuất thân tuy
hèn kém, nhưng nhân phẩm lại rất tốt, đối nhân xử thế cũng rất nhũn nhặn.
‘Tam quốc chí. Hậu phi truyện” nói, sau khi Tào Phi được lập làm thái tử,
những người chung quanh vui cười muốn Biện phu nhân phải chiêu đãi. Biện
phu nhân nói, ta không làm con cái hư đã là mãn nguyện rồi. Bùi Tùng Chi