Page 121 - Phẩm Tam Quốc
P. 121
Chẳng còn cách nào khác, Tào Tháo đành phải giết Thư Thụ. Tảo Tháo cũng
rất muốn có Thẩm Phối. Lời chú dẫn Tiên hiền hành trạng của Bùi Tùng Chi
trong Tam quốc chí. Viên Thiệu truyện nói, trong trận chiến Nghiệp Thành,
Thẩm Phối bị bắt làm tù binh, Tào Tháo hỏi: “Lúc ta vây thành, vì sao các
ngươi bắn tên nhiều đến như vậy?”. Thẩm Phối nói: “Hận là còn quá ít”. Tào
Tháo liền nói: Túc hạ trung thành với cha con Viên Thiệu, nên không thể
không như vậy”. Tào Tháo nói thế, ngoài ý muốn chạy tội cho Thẩm Phối
còn có ý “muốn tha”. Nhưng Thẩm Phối hoàn toàn không có ý muốn hàng,
(Tam quốc chí. Viên Thiệu truyện nói là “giọng nói sang sảng, không có ý
xin xỏ”), những kẻ khác thì khóc khóc mếu mếu, cuối cùng Tào Tháo đành
phải giết Thẩm Phối.
Thứ năm, to và nhỏ. Chính sách của Tào Tháo là: bắt to bỏ nhỏ, không câu
nệ tiểu tiết.
“Trọng dụng thanh quan, không lánh tiểu tham” cũng được, “chiêu hàng
nạp phản, bỏ qua hiềm khích cũ” cũng được, đều không phải là kĩ xảo, mà là
khí độ; là đạo dùng người, không phải thuật dùng người. Như Trương Tú,
người có “thâm thù đại hận”, vừa thấy đến, đã tay bắt mặt mừng, phong quan
tiến tước; như Hứa Du “tham lam cuồng vọng”, vừa nghe tới, đã mừng vui,
chân không ra đón; như Trần Lâm, người đã “công kích ác độc”, vì quý cái
tài, không hề suy tính, thản nhiên quên mọi chuyện; như Tất Kham, một kẻ
“bội tín bất nghĩa”, chỉ vì sự hiếu đễ của người đó mà bỏ qua chuyện cũ, tín
nhiệm như cũ. Từ bao chuyện như vậy đã có thể giãi bày được khí độ anh
hùng và tầm lòng rộng lớn của Tào Tháo.
Cũng với tấm lòng và khí độ đó, đã khiến bao nhân tài từ doanh trại đối
phương đã vui vẻ thuần phục chạy đến với Tào Tháo và Tào Tháo cũng đối
xử với họ thật rộng lượng và chân thành. Như Văn Sính, vốn là đại tướng của
Lưu Biểu, được phái đi trấn thủ phương Bắc. Sau khi Lưu Biểu mất, người
thay thế là Lưu Tôn đầu hàng, Tào Tháo muốn có cả Văn Sính, nhưng Văn
Sính không theo. Văn Sính nói, Văn Sính này không thể giữ trọn được châu
quận, nên chịu tội với người châu quận. Về sau, Tào Tháo xuống phía nam,
vượt qua Hán Thủy, Văn Sính mới chịu đến chào Tào Tháo. Tào Tháo nói
vui: “Sao túc hạ đến muộn vậy?”. Văn Sính nói: ‘Trước kia tôi không thể phò
tá Lưu Kinh châu (Lưu Biểu) vì đất nước. Nay Lưu Kinh châu đã qua đời,
đành phải trông coi Hán Xuyên, bảo toàn trăm họ, có thể “sống không phụ
người cô đơn yếu đuối” (Chỉ Lưu Tôn), “chết không hổ với người đã khuất”
(Chỉ Lưu Biểu). Nay mọi việc đã thay đổi nên mới rơi vào cảnh ngộ này. Văn