Page 119 - Phẩm Tam Quốc

thân tốt. Tào Tháo nói, Y Doãn và Phó Thuyết chẳng phải là nô lệ sao? Tiêu

Hà và Tào Tham chẳng phải là huyện lại sao? Trần Bình từng mang tiếng ác.
Hàn Tín từng bị chê cười, Quản Trọng thì khỏi phải nói, luận về lập trường
thì đó là “kể thù”; luận về phẩm hạnh thì đó là “tiểu nhân”. Nhưng Thương
Thang, Vũ Đinh, Tề Hoàn và Cao Hoàng đế chúng ta đã trọng dụng họ, dựa
vào họ để thành công thắng lợi. Như thế chưa đủ để vấn đề được sáng tỏ sao?

Huống chi, cái gọi là “Đức tài gồm đủ” từ thời Đông Hán lại đây, thục tế
chỉ là cần đức không cần tài, dù cho “đức” là đức giả. Thậm chí trong lúc Tào
Tháo thu nhận vô số nhân tài, lại có người chủ trương, dù là có công, có tài
nhưng nếu “đức hạnh không đủ”, “quận quốc cũng không tuyển”. Vậy nên
phải sửa đổi, sửa cho đúng, đúng và làm theo. Vì thế không thể thẳng băng

mà yêu cầu phải “có đủ tài đức” nên cứ phải nói “theo tài mà cất nhắc”.
Thứ ba, liêm và tham. Chính sách của Tào Tháo là trọng dụng thanh quan,
không lánh tiểu tham.

Đã có tài là dùng, thì không câu nệ. Đức tài đầy đủ tất nhiên là tốt, có một
chút nhược điểm thì cũng chẳng sao. Ngụy thư có ghi lại một câu chuyện,
Tào Tháo có người đồng hương là Đinh Bùi, thích vơ vét những thứ chẳng ra

gì, từng lợi dụng chức quyền đổi con bò gầy của nhà lấy con bò béo của tập
thể, kết quả bị bãi quan. Tào Tháo gặp người này và cố ý hỏi: Văn hầu à,
quan ấn của cậu đâu rồi? Đinh Bùi nhăn nhở nói: Đổi lấy bánh ăn rồi. Tào
Tháo cười khà, rồi quay lại nói với lũ tùy tùng: Mao Giới nhiều lẩn bảo ta
phải xử nặng Đinh Bùi, ta nói Đinh Bùi chẳng khác gì chú mèo giỏi bắt chuột
nhưng lại thích ăn vụng, vẫn còn có tác dụng nên giữ lại. Chuyện đó nếu có
thực, sẽ được coi là “miêu luận” sớm nhất Trung Quốc.

Thứ tư, hàng và phản. Chính sách của Tào Tháo là: chiêu hàng nạp phản,
không tính hiềm khích cũ.

Không câu nệ, không hỏi đến xuất thân, thậm chí là người trong trại địch,
Tào Tháo luôn tìm cách lôi kéo để sử dụng. Trong tay Tào Tháo có năm viền
đại tướng thì ba viên từ doanh trại địch tới; Trương Liêu vốn là bộ tướng của
Lã Bố, Trương Cáp vốn là bộ tướng của Viên Thiệu, Từ Hoảng vốn là bộ

tướng của Dương Phụng, Nhạc Tiến và Vu Cấm được Tào Tháo cất nhắc từ
cơ sở lên. Đúng là “Đưa Vu Cấm, Nhạc Tiến từ trong trận lên, từ trong đám
tù binh tìm ra Trương Liêu và Từ Hoảng, ai cũng ra sức lập công, trở thành
danh tướng, (Lời chú dẫn Ngụy thư của Bùi Tùng Chi trong Tam quốc chí –
Vũ đế kỷ). Về sau, Trần Thọ đã viết về năm viên đại tướng này, gọi là
“Lương tướng một thời, là năm người này”; Tào Tháo cũng ca ngợi họ “sức