Page 140 - Phẩm Tam Quốc
P. 140
Đào Khiêm đều coi Lưu Bị là anh hùng.
Vậy, đúng Lưu Bị là anh hùng? Đúng. Trước hết, Lưu Bị có chí của người
anh hùng. “Tam quốc chí. Trần Đăng truyện” nói, lúc Lưu Bị còn ở Kinh
châu đã có buổi bàn về anh hùng trong thiên hạ và có nhắc tới Trần Đăng.
Một người là Hứa Dĩ nói, Trần Nguyên Long (Tự của Trần Đăng là Trần
Nguyên Long) vẻ oai phong nhưng lại bất chấp lễ nghĩa. Bỉ nhân đến Hạ Phì
gặp Nguyên Long, cả buổi Nguyên Long chẳng nói câu nào với bỉ nhân, sau
đó lên ngủ ở giường to để bỉ nhân ngủ ở giường nhỏ. Lưu Bị nói, túc hạ có
tiếng là quốc sĩ, nhưng tiếc là chưa có thực. Trong lúc thiên hạ đại loạn, đế
vương phiêu bạt, mọi người đều mong túc hạ “Thương nước quên nhà, tìm
mưu cứu thế”. Còn túc hạ thì sao? “mua nhà tậu ruộng, lời không thể nhận”,
đó chính là điều Nguyên Long thấy khinh bỉ, vì sao Nguyên Long lại phải nói
chuyện với túc hạ? Gặp được Nguyên Long còn là may. Nếu gặp phải kẻ tiểu
nhân như tôi, tôi sẽ lên ngủ ở lầu cao hàng trăm thước và túc hạ phải nằm đất,
nói chi tới giường to, giường nhỏ. Câu nói có xuất xứ ở bài từ của Tân Khí
Tật “chỉ biết mua nhà tậu ruộng, e phải xấu hổ khi đối diện với chàng Lưu tài
ba”.
Từ ví dụ trên, chúng ta có thể thấy, Lưu Bị không chỉ có chí anh hùng mà
còn có khí anh hùng. Đọc Tam quốc chí nhiều lần, ta nhận thấy Lưu Bị là vô
năng, biết nhẫn nhịn, nhưng thực ra không phải thế. Kỳ thực, Lưu Bị là người
sống rất tình cảm, cũng có lúc đã nổi giận đập bàn đập ghế. Như chuyện
“Đốc Bưu”, Lưu Bị đánh Đốc Bưu, không phải Trương Phi. Có điều, vì thế
lực nhỏ, hoàn cảnh kém, thường phải nhờ vả người khác. Nên Lưu Bị không
được như Tào Tháo “Cười cợt giang hồ”. Còn có thể vì tính cách, vì nhu cầu
của đấu tranh, Lưu Bị trầm mặc ít nói (ít lời nói), không để lộ tình cảm (vui
buồn không lộ ra), không để lộ bản sắc anh hùng như nói năng hùng hồn, mặt
mày tươi vui, không được thoải mái như Tào Tháo. Nhưng như vậy không có
nghĩa là Lưu Bi không phải là anh hùng. Đằng sau sự nhẫn nhục chịu đựng,
trầm mặc ít nói, Lưu Bị luôn có khí của người anh hùng, khí đó vẫn không lộ
ra ngoài mặt mà ẩn vào trong xương cốt.
Lưu Bị có khí của anh hùng, vì Lưu Bị có hồn của anh hùng. Cái “hồn” đó
biếu hiện ở chỗ Lưu Bị biết kiên nhẫn chịu đựng. Phần trước đã nói, Lưu Bị
ra quân không thuận lợi, có thể nói nếu người không vô năng thì việc vô
năng, gần như không ngày nào được thoái mái. Nhưng chúng ta chưa hề thấy
Lưu Bị tỏ vẻ chán nản thối chi. Chỉ thấy Lưu Bị mấy lần đánh mấy lần thua.
Trước hết Lưu Bị tham gia trận đánh với quân Khăn Vàng, khi đó là An Hỷ