Page 156 - Phẩm Tam Quốc
P. 156
Còn như điều kiện, cũng có và có thế là rất tốt.
Trước hết, Gia Cát Lượng ở trong một hoàn cảnh rất tốt. Chúng ta đều biết
họ Gia Cát là một họ đặc biệt. Trước tiên, người ông Gia Cát Phong từng là
Tư Lệ hiệu úy. Tư Lệ hiệu úy chức cao quyền trọng, vào thời Tây Hán thấp
hơn tam công, cao hơn cửu khanh, thời Đông Hán “ngang như” thượng thư
lệnh, ngự sử trung thừa. Người cha là Gia Cát Khuê từng là quận thừa, người
chú Gia Cát Huyền từng là thái thú, nhu vậy Gia Cát Lượng là “con em cán
bộ”. Đương nhiên, Gia Cát Lượng phải biết một ít chuyện, một số quan hệ
trong chốn quan trường.
Sự thực thì Gia Cát Lượng có mối quan hệ khá phức tạp. Mẹ vợ của Gia
Cát Lượng là chị em ruột với người vợ sau của Lưu Biểu, đều là con gái Sái
Phúng, chị của Sái Mạo. Cứ thế mà tính, Lưu Biểu là chú dượng của vợ Gia
Cát Lượng, bản thân Gia Cát Lượng là cháu rể đằng ngoại nhà họ Sái. Lưu
Biểu là trưởng quan Kinh châu, họ Sái là vọng tộc ở Tương Dương, Sái Mạo
là thân tín của Lưu Biểu, Gia Cát Lượng có vốn chính trị như vậy, lẽ nào
không phải là điều kiện tốt hay sao?
Nói đến mối nhân duyên của Gia Cát Lượng cũng là nói đến một giai
thoại. Hoàng Thừa Ngạn là danh sĩ đương thời, là bố vợ của Gia Cát Lượng.
Người này vì rất thích Gia Cát Lượng, muốn gả con gái cho Gia Cát Lượng.
Hoàng Thừa Ngạn nói, ta có đứa con gái, người rất xấu nhưng rất tài hoa,
ngươi muốn cưới nó không? Gia Cát Lượng đồng ý, Hoàng Thừa Ngạn cho
xe chở người con gái xấu xí đó đến ngay. Về việc này, các nhà sử học có
nhiều cách nói khác nhau. Có người cho rằng, Hoàng Thừa Ngạn khiêm tốn,
chứ con gái không xấu, cũng có người cho rằng đó là thử Gia Cát Lượng,
xem Lượng trọng sắc hay trọng tài. Nhưng theo tôi con gái họ Hoàng là xấu.
Thứ nhất lý do ở ngay lời của Hoàng Thừa Ngạn: “Con gái ta xấu, đầu vàng
da đen”. Nếu là khiêm tốn thì sao phải nói cụ thể đến như vậy, hơn nữa “lại
rất tài hoa” thì chẳng khiêm tốn một chút nào. Thứ hai, có nhiều người phản
ứng lại. Tương Dương kí có ghi chuyện này, nói: “Thời đó cho là chuyện vui,
dân gian có câu ca: Chẳng ai chọn vợ như Khổng Minh, lấy ngay phải cô
Thừa xấu xí”. Rõ ràng ai cũng biết con gái họ Hoàng là cô gái xấu xí.
Vậy, vì sao Gia Cát Lượng lại đồng ý cuộc hôn nhân đó? Cũng có hai lời
giải. Một cho rằng Gia Cát Lượng lấy vợ trọng đức trọng tài không trọng sắc,
chọn người cao phong lượng tiết; ý kiến khác thì ngược lại, cái mà Gia Cát
Lượng coi trọng là danh vọng xã hội và quan hệ xã hội của Hoàng Thừa
Ngạn. Và vợ có xấu xí một chút cũng chả ngại, vì còn có thể lấy thiếp. Lấy